Polskie Radio
Section05
wspomnienie

"Z tą książką naród nie może zginąć". Radiowe głosy o "Panu Tadeuszu" i jego autorze

Światowy Dzień Radia i 190. rocznica powstania "Pana Tadeusza" to dobra okazja, by zajrzeć do przepastnych radiowych archiwów i przypomnieć kilka nagrań, w których pisarze, poeci czy aktorzy wypowiadają się o Adamie Mickiewiczu i jego arcypoemacie.   
Zobacz więcej na temat:  Światowy Dzień Radia 2024 Adam Mickiewicz literatura Jarosław Iwaszkiewicz Jacek Kaczmarski Allan Starski Tadeusz Różewicz wspomnienie

Aleksander Gieysztor. Polski historyk klasy światowej

– Jak zetknąłem się po raz pierwszy z historią? W domu był ocalały przypadkiem, z wędrówek ojcowskich w czasie I wojny, spory stos papierów. Wertowanie ich dostarczało mi szczególnych przeżyć – mówił w archiwalnym nagraniu Polskiego Radia prof. Aleksander Gieysztor, wybitny polski naukowiec, znawca średniowiecza.  
Zobacz więcej na temat:  Aleksander Gieysztor średniowiecze II wojna światowa Powstanie Warszawskie Zamek Królewski edukacja Warszawa wspomnienie

Budowanie radia i niecodzienne teatry. Wspomnienia Kazimierza Rudzkiego

– Natychmiast po urodzeniu, po załatwieniu formalności metrykalnych, zacząłem marzyć o teatrze. No dobrze, nie o teatrze, ale tak wypada zacząć swoją autobiografię – opowiadał w Polskim Radiu Kazimierz Rudzki. Radiowe archiwa kryją wiele nagrań, w których opowiadał o sobie (z wrodzoną sobie swadą) ten znakomity aktor i konferansjer.
Zobacz więcej na temat:  aktorstwo Polskie Radio Dwudziestolecie międzywojenne TEATR satyra II wojna światowa literatura wspomnienie

"Opowiem, co kryło się za moimi rolami". Nina Andrycz o aktorstwie i sprawach prywatnych

– Za błyszczącą fasadą, za rolami dramatycznymi i z reguły królewskimi mogła sobie czasami przycupnąć moja "pozasceniczna osobowość" – opowiadała w archiwalnej audycji Nina Andrycz. Jaka była owa "osobowość"? Co obejmował ten "teatralny" i "pozateatralny" świat znakomitej aktorki? Dziś, w 10. rocznicę śmierci Niny Andrycz, przypominamy jej radiowe opowieści.   
Zobacz więcej na temat:  Nina Andrycz II wojna światowa Teatr Polski w Warszawie wspomnienie aktorstwo Kresy literatura

Niusia Horowitz - wspomnienia ocalonej z listy Schindlera. "To książka o nadziei i sile ducha"

- Po filmie "Lista Schindlera" Stevena Spielberga zwracało się do mnie bardzo wiele osób, które uważały, że absolutnie powinnam napisać książkę. Pisałam pamiętniki po wojnie, ale o książce nigdy nie myślałam. Uważałam, że to tak głęboko we mnie siedzi, że nie jestem w stanie się skupić i zmotywować - mówiła w Dwójce Niusia Horowitz-Karakulska, jedna z ostatnich żyjących osób uratowanych przez niemieckiego fabrykanta w czasie II wojny światowej.
Zobacz więcej na temat:  Auschwitz Auschwitz rocznica wspomnienie Jakub Kukla Lista Schindlera Magda Huzarska-Szumiec Niusia Horowitz-Karakulska Dwójka Oskar Schindler

Kontrowersyjny Gombrowicz, czyli początki Biblioteki "Kultury"

Instytut Literacki w Paryżu pod kierownictwem Jerzego Giedroycia był nie tylko najważniejszym w 2. poł. XX. w. polskim ośrodkiem politycznym na uchodźstwie, ale przede wszystkim znakomitym wydawnictwem. 71 lat temu, 30 stycznia 1953 roku, zaczęła tu wychodzić jedyna w swoim rodzaju seria książek, a zapoczątkowały ją dzieła Witolda Gombrowicza.
Zobacz więcej na temat:  Jerzy Giedroyc Witold Gombrowicz Paryska "Kultura" książki biblioteka wspomnienie literatura polityka Czesław Miłosz

"Ciche bohaterki", "niewiasty z bronią w ręku". Kobiety w powstaniu styczniowym

Opiekowały się rannymi. Służyły jako kurierki. Zajmowały się dostarczaniem walczącym żywności i ubrań. Co więcej: uczestniczyły w krwawych bitwach. W 161. rocznicę wybuchu powstania styczniowego warto przypomnieć o znaczącej roli, jaką w tym powstańczym zrywie odegrały kobiety.
Zobacz więcej na temat:  Powstanie Styczniowe 160. rocznica powstania styczniowego kobieta Rosja wspomnienie dokumenty HISTORIA

Orzeszkowa ratuje Traugutta, czyli pisarze wobec powstania styczniowego

Wielu polskich literatów – tych największych, ale i tych nieco już zapomnianych – miało bezpośredni lub pośredni związek z powstańczym zrywem 1863 roku. Walczyli w bitwach, należeli do Rządu Narodowego, pomagali ukrywać się generałom albo starali się, mocą swojego talentu, świadczyć o tym, co wówczas się wydarzyło.
Zobacz więcej na temat:  Powstanie Styczniowe 160. rocznica powstania styczniowego Adam Asnyk Eliza Orzeszkowa literatura Romuald Traugutt Stefan Żeromski wspomnienie HISTORIA

Janusz Meissner – kronikarz pierwszych dekad polskiego lotnictwa

"Wydobywał na światło dzienne przede wszystkim tych lotników oraz ich przeżycia i czyny, które mogły fascynować młodzież, kształtować ich osobowość, patriotyzm i zainteresowanie pracą i służbą w lotnictwie", pisał dr hab. płk Izydor Koliński, specjalista z dziedziny lotnictwa wojskowego, w tekście: "Pisarz lotniczy – Janusz Meissner".
Zobacz więcej na temat:  lotnictwo Dwudziestolecie międzywojenne II wojna światowa wspomnienie literatura

"Mam silną wiarę w odrodzenie ludu". Wincenty Witos o sobie i swojej walce

– Widziałem Witosa po raz pierwszy we Lwowie w 1912 na wiecu. Słuchałem jego przemówienia. Inteligenckie, rzeczowe, bez demagogii – mówił w archiwalnym radiowym nagraniu gen. Marian Kukiel. Teksty, które napisał czy wygłosił Wincenty Witos, są bez wątpienia intrygującymi świadectwami czasu. Mogą stać się przewodnikiem po życiu tego słynnego działacza i polityka.
Zobacz więcej na temat:  Wincenty Witos biografia przemówienie wspomnienie II RP

Fenomen KUL-u i mistrzowie słowa. Opowieści Ireny Sławińskiej

– Na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim wytworzyła się atmosfera bardzo szczególna. My z Kresów, inni ze Śląska czy Pomorza. Było to spotkanie ludzi różnych formacji – opowiadała przed mikrofonem Polskiego Radia Irena Sławińska. Dziś mija 20 lat od śmierci tej znakomitej humanistki, znawczyni Norwida i teatru.
Zobacz więcej na temat:  Irena Sławińska literatura Wilno wspomnienie Katolicki Uniwersytet Lubelski (KUL) Lublin poezja dramat Czesław Miłosz

"I ja mam pióro w garści" - Gombrowicz pisze dziennik, choć się tego boi

- Dla Gombrowicza formuła intymności czy formuła tego, co jest osobiste i publiczne, prywatne i zarazem powszechne, nawet uniwersalne, to są wszystko tematy, które go napędzały i które on cały czas rozważał - mówił w Dwójce prof. Włodzimierz Bolecki, historyk literatury. Podczas audycji "Strefa literatury" rozmawialiśmy o "Dzienniku" Witolda Gombrowicza.
Zobacz więcej na temat:  Witold Gombrowicz Dorota Gacek dziennik Dwójka literatura wspomnienie

Przetłumaczyć Francuzów na polski. Joanna Guze o Camusie i dziennikach mistrzów

– Powiem coś bardzo komicznego: nie umiałam słowa po francusku. Do czasu studiów jedynie trochę się uczyłam tego języka. No i pojechałam do Paryża – opowiadała w archiwalnym radiowym nagraniu Joanna Guze o swojej translatorskiej drodze. 12 stycznia mija 15 lat od śmierci tej znakomitej tłumaczki i znawczyni sztuki.
Zobacz więcej na temat:  Francja tłumacz Julia Hartwig Lwów literatura Paryż Albert Camus wspomnienie historia sztuki

Barbara Miczko-Malcher: Izabella Cywińska była człowiekiem wielkiej fantazji

- Izabella Cywińska to człowiek wielkiej fantazji, niezwykłej energii, radości życia i przyjacielskiego stosunku do ludzi, czego sama doświadczyłam - podkreślała Barbara Miczko-Malcher, autorka dźwiękowego portretu reżyserki teatralnej i filmowej, minister kultury i sztuki w rządzie Tadeusza Mazowieckiego.
Zobacz więcej na temat:  Izabella Cywińska wspomnienie odeszli 2023 Barbara Miczko Dwójka reżyser Poznań TEATR

"Chciałem, aby każdy mój film był inny". Radiowe wspomnienia Janusza Majewskiego

– Zawsze pociągało mnie to, co można było opowiedzieć z jakimś dodatkiem humoru, ale starałem się nie zeskorupieć w jakimś gatunku, nie stać się zaszufladkowanym specjalistą od komedii czy dramatu – opowiadał w jednej z archiwalnych audycji Polskiego Radia Janusz Majewski. Znakomity reżyser filmowy i scenarzysta, autor m.in. "Zaklętych rewirów", "C.K. Dezerterów", zmarł w wieku 92 lat.
Zobacz więcej na temat:  Janusz Majewski film polski Lwów II wojna światowa PRL literatura reżyser wspomnienie kino