"1 września obudziły mnie syreny". Początek II wojny światowej we wspomnieniach świadków [POSŁUCHAJ] – O szóstej rano pierwszego września rozległ się potworny hałas. Cały dom drżał. Zerwaliśmy się. Przez okno widzieliśmy, jak od strony Krosna szły dymy – opowiadał w archiwalnym radiowym nagraniu grafik i malarz Franciszek Starowieyski. Takich osobistych wspomnień o okolicznościach wybuchu II wojny światowej zachowało się w Polskim Radiu znacznie więcej. Zobacz więcej na temat: II wojna światowa wrzesień 1939 Niemcy Warszawa
"Wojna jest, panowie, wyłazić z wody!". Posłuchaj wspomnień z 1 września 1939 roku "Gdzie byłem, co robiłem w piątkowy poranek 1 września 1939 roku?". O tym szczególnym momencie – który okazał się punktem zwrotnym w dziejach świata, po którym już nie było tak samo – opowiadali przed laty przed mikrofonem Radia Wolna Europa m.in. dziennikarze i artyści. Dużo w tych historiach codzienności i najzwyklejszych spraw. Zobacz więcej na temat: II wojna światowa wrzesień 1939 RWE III Rzesza II RP Niemcy
Krok do poezji. Z pamiętnika Kazimierza Wierzyńskiego - Tuwim mieszkał przy ul. Królewskiej. Rozmowa potoczyła się jak strzał z pistoletu. Recytowaliśmy sobie wiersze, jeden po drugim. Przed 20.00 poszliśmy do "Picadora". Tuwim wyjął notatnik i odczytał moją strofę. Ledwo się opamiętałem, wepchnięto mnie na estradę. Przeczytałem oczywiście "Szumi w mej głowie". W ten sposób stałem się pikadorczykiem - mówił Kazimierz Wierzyński w jednym z wywiadów. W 130. rocznicę urodzin poety sięgnęliśmy po jego archiwalne wspomnienia. Zobacz więcej na temat: Kazimierz Wierzyński Rok Kazimierza Wierzyńskiego RWE Radio Wolna Europa Dorota Gacek Skamandryci Dwudziestolecie międzywojenne Dwójka KULTURA literatura
Jan Ekier. "Spłacić dług Narodu wobec Fryderyka Chopina" – Oddzielenie tego, co było obcym nalotem, a co intencją Chopina, stanowiło niezwykle trudne zadanie. Ale była to fantastyczna przygoda – mówił w archiwalnych radiowych nagraniach Jan Ekier. 29 sierpnia wspominamy 111. rocznicę urodzin tego wielkiego znawcy kompozytora z Żelazowej Woli, a także cenionego pianisty i pedagoga. Zobacz więcej na temat: Jan Ekier Fryderyk Chopin muzyka klasyczna Kraków II wojna światowa Powstanie Warszawskie koncert konkurs chopinowski
Anna German: wychowały mnie babcia i mama - Choć moja babcia była cudowna, prawie wszystko jej zawdzięczam, przez całe dzieciństwo z utęsknieniem czekałam na powrót mamy z pracy, na rozmowy przy stole - opowiadała Anna German w jednym z archiwalnych radiowych nagrań. 26 sierpnia wspominamy 42. rocznicę śmierci tej znakomitej piosenkarki. Zobacz więcej na temat: Anna German piosenka
"Wojna? Dopiero po urlopie". Ostatnie lato przed apokalipsą, wakacje 1939 Jaka atmosfera panowała w Polsce latem 1939 roku? Gdzie wyjeżdżano na wakacyjne wojaże, kto wybierał modne i drogie kurorty? Czy w ciepłe miesiące na plażach Bałtyku czy w cieniu gór spodziewano się, co za chwilę nastąpi? Zobacz więcej na temat: II wojna światowa 1939 Anna Lisiecka Dwudziestolecie międzywojenne wakacje lato
Rafał Augustyn: Vratislavia Cantans to najwybitniejsze dzieło Andrzeja Markowskiego - Andrzej Markowski miał bardzo ważną misję tworzenia multimedialnych, wieloaspektowych wydarzeń. Poza tym wiedział, jak funkcjonuje filharmonia czy festiwal w społeczeństwie. Czuł PR i potrafił rozmawiać z instytucjami, politykami. A przede wszystkim potrafił układać programy w sposób niebanalny - opowiadał w radiowej Dwójce w 100. rocznicę urodzin znakomitego polskiego kompozytora i dyrygenta Rafał Augustyn, krytyk muzyczny. Zobacz więcej na temat: Andrzej Markowski Beata Stylińska KULTURA Rafał Augustyn Dwójka rocznica
Kto się krył pod pseudonimem "Bolesław Prus"? "On całe życie tajniaczył" – W stereotypowym obrazie tego pisarza, poczciwego, dobrego serca, gubi się cała jego komplikacja wewnętrzna – podkreślał prof. Andrzej Makowiecki, opowiadając o autorze "Lalki". Wypowiedź tę, obok wielu innych radiowych nagrań, znajdziemy w serwisie specjalnym prus.polskieradio.pl. Zobacz więcej na temat: Bolesław Prus literatura biografia proza HISTORIA
"On wiedział, że zginie". Tadeusz Gajcy i głos zza granicy śmierci Miał zaledwie 22 lata, kiedy – dokładnie 80 lat temu, 16 sierpnia 1944 – zginął w powstaniu warszawskim. Na kilka miesięcy przed śmiercią napisał niezwykły wiersz, w którym zwracał się do "do potomnego". – Wiedział, że jego życie jest skończone – mówił w Polskim Radiu literaturoznawca Bronisław Maj o tym nieco zapominanym wielkim poecie. Zobacz więcej na temat: Tadeusz Gajcy Powstanie Warszawskie II wojna światowa literatura poezja Warszawa
Stanisław Różewicz. Filmowe opowieści od roli muchomora po reżyserowanie - Trzy dni po maturze wziąłem walizeczkę, którą dostałem od brata, Tadeusza, i pojechałem do Łodzi. Tam pierwszy raz zobaczyłem filmowe atelier - mówił w Polskim Radiu ceniony reżyser. W 100. rocznicę urodzin Stanisława Różewicza zapraszamy do wysłuchania jego barwnych wspomnień. Zobacz więcej na temat: Tadeusz Różewicz Stanisław Różewicz kino II wojna światowa W POLSKIM RADIU
"Czy chciałbym przeżyć swoje życie inaczej?". Czesław Miłosz w szczerych wywiadach Dziś mija 20. rocznica śmierci Czesława Miłosza. To dobra okazja, by przypomnieć z radiowych archiwów wypowiedzi poety, które układają się w swoisty - złożony z wielkich nazwisk i osobistych opowieści - alfabet. Zobacz więcej na temat: Czesław Miłosz poezja literatura HISTORIA
Beata Tyszkiewicz: to nie ja wybrałam kino, to kino wybrało mnie - Nigdy nie miałam bakcyla teatralnego. Tak się zdarzyło, że przechodziłam z filmu na film. I to nie było ukartowane. Nie było agentów, zespołów, nie podpisywało się kilkuletnich kontraktów – wspominała w Polskim Radiu Beata Tyszkiewicz. Dziś mija 86. rocznica urodzin tej wybitnej polskiej aktorki, "pierwszej damy polskiego filmu". Zobacz więcej na temat: Beata Tyszkiewicz kino FILM Wojciech Jerzy Has Andrzej Wajda Daniel Olbrychski
Zdzisława Bytnar. Matka "Rudego", "matula polskich harcerzy" – Podszedł do mnie Tadeusz Zawadzki i mówi: "jest Jasiek. Tylko proszę nie płakać. Proszę być naprawdę dzielną" – wspominała w Polskim Radiu Zdzisława Bytnar, uczestniczka Powstania Warszawskiego, matka Janka "Rudego", swoje spotkanie z śmiertelnie skatowanym przez Niemców synem. Zobacz więcej na temat: Jan Bytnar II wojna światowa Warszawa Powstanie Warszawskie pedagog Legiony Polskie
Pierwsze lato bez Janusza Majewskiego. Noc wspomnień w "Trójce pod Księżycem" Janusz Majewski był zawsze... Gdyby żył, 5 sierpnia obchodziłby 93. urodziny. Odszedł 10 stycznia. "Trójka pod Księżycem" tym razem była audycją wspomnieniową właśnie o Nim. Zobacz więcej na temat: Trójka Barbara Marcinik Janusz Majewski Michał Żołądkowski Jacek Cygan KULTURA MUZYKA muzyka filmowa
"Światło silniejsze od słońca". Relacja polskiego zakonnika, który przeżył atak atomowy na Nagasaki [POSŁUCHAJ] – Ponieważ wcześniej była syrena i nalot się skończył, myśleliśmy, że już nie będzie zagrożenia. Zaczęliśmy dalej pracować. Nagle powstał straszny wiatr – mówił w 1957 roku przed mikrofonem Radia Wolna Europa o. Mieczysław Mirochna, współpracownik św. Maksymiliana Kolbego, wspominając zniszczenie Nagasaki przez bombę atomową. Zobacz więcej na temat: Hiroszima Nagasaki Japonia USA Maksymilian Maria Kolbe bomba atomowa
Kalina Jędrusik i Stanisław Dygat. Rodzina, skandale, miłość - Pamiętam, byłam bardzo poruszona, kiedy się dowiedziałam, że oto spotkam swojego ulubionego autora - wspominała w Polskim Radiu Kalina Jędrusik moment, w którym poznała swojego przyszłego męża Stanisława Dygata. W radiowych archiwach zachowały się również nagrania wspólnych rozmów tej słynnej, legendarnej w czasach PRL-u pary. Zobacz więcej na temat: Stanisław Dygat Kalina Jędrusik małżeństwo PRL literatura HISTORIA
"Ta książka to pożegnanie, a zarazem testament". Wyjątkowy pamiętnik Jerzego Stuhra "Z biegiem dni. Pamiętnik minionego roku" to tytuł ostatniej książki Jerzego Stuhra. Wyjątkowy pamiętnik, który powstał w 2023 roku, to świadectwo odchodzenia i pożegnania z teatrem oraz ze sceną. - Myślę, że pan Jerzy tak sobie to wszytko właśnie zaplanował. Chyba przeczuwał, że spektakl "Geniusz" będzie jego ostatnim, podobnie jak ta książka - mówił w Dwójce Marcin Baniak z Wydawnictwa Literackiego. Zobacz więcej na temat: Dwójka Jerzy Stuhr TEATR Kraków KULTURA
Zygmunt Mycielski. "Siedzę nad nutami, a nade mną powodzie, więzienia, kłamstwa i podłości" – Zawsze chciałem być muzykiem, nie miałem żadnych wątpliwości. I cieszę się z tego, bo to mi wypełniło życie – mówił w archiwalnym radiowym nagraniu Zygmunt Mycielski. Ten kompozytor, a także pisarz, autor cenionych dzienników, zmarł 37 lat temu w Warszawie. Zobacz więcej na temat: Zygmunt Mycielski Mieczysław Tomaszewski kompozytor muzyka klasyczna Paryż PRL literatura dziennik muzyka współczesna