Polskie Radio
Section05

wspomnienie

"1 września obudziły mnie syreny". Początek II wojny światowej we wspomnieniach świadków [POSŁUCHAJ]

– O szóstej rano pierwszego września rozległ się potworny hałas. Cały dom drżał. Zerwaliśmy się. Przez okno widzieliśmy, jak od strony Krosna szły dymy – opowiadał w archiwalnym radiowym nagraniu grafik i malarz Franciszek Starowieyski. Takich osobistych wspomnień o okolicznościach wybuchu II wojny światowej zachowało się w Polskim Radiu znacznie więcej.
Zobacz więcej na temat:  II wojna światowa wrzesień 1939 Niemcy Warszawa

"Wojna jest, panowie, wyłazić z wody!". Posłuchaj wspomnień z 1 września 1939 roku

"Gdzie byłem, co robiłem w piątkowy poranek 1 września 1939 roku?". O tym szczególnym momencie – który okazał się punktem zwrotnym w dziejach świata, po którym już nie było tak samo – opowiadali przed laty przed mikrofonem Radia Wolna Europa m.in. dziennikarze i artyści. Dużo w tych historiach codzienności i najzwyklejszych spraw.
Zobacz więcej na temat:  II wojna światowa wrzesień 1939 RWE III Rzesza II RP Niemcy

Krok do poezji. Z pamiętnika Kazimierza Wierzyńskiego

- Tuwim mieszkał przy ul. Królewskiej. Rozmowa potoczyła się jak strzał z pistoletu. Recytowaliśmy sobie wiersze, jeden po drugim. Przed 20.00 poszliśmy do "Picadora". Tuwim wyjął notatnik i odczytał moją strofę. Ledwo się opamiętałem, wepchnięto mnie na estradę. Przeczytałem oczywiście "Szumi w mej głowie". W ten sposób stałem się pikadorczykiem - mówił Kazimierz Wierzyński w jednym z wywiadów. W 130. rocznicę urodzin poety sięgnęliśmy po jego archiwalne wspomnienia.
Zobacz więcej na temat:  Kazimierz Wierzyński Rok Kazimierza Wierzyńskiego RWE Radio Wolna Europa Dorota Gacek Skamandryci Dwudziestolecie międzywojenne Dwójka KULTURA literatura

Jan Ekier. "Spłacić dług Narodu wobec Fryderyka Chopina"

– Oddzielenie tego, co było obcym nalotem, a co intencją Chopina, stanowiło niezwykle trudne zadanie. Ale była to fantastyczna przygoda – mówił w archiwalnych radiowych nagraniach Jan Ekier. 29 sierpnia wspominamy 111. rocznicę urodzin tego wielkiego znawcy kompozytora z Żelazowej Woli, a także cenionego pianisty i pedagoga.
Zobacz więcej na temat:  Jan Ekier Fryderyk Chopin muzyka klasyczna Kraków II wojna światowa Powstanie Warszawskie koncert konkurs chopinowski

Rafał Augustyn: Vratislavia Cantans to najwybitniejsze dzieło Andrzeja Markowskiego

- Andrzej Markowski miał bardzo ważną misję tworzenia multimedialnych, wieloaspektowych wydarzeń. Poza tym wiedział, jak funkcjonuje filharmonia czy festiwal w społeczeństwie. Czuł PR i potrafił rozmawiać z instytucjami, politykami. A przede wszystkim potrafił układać programy w sposób niebanalny - opowiadał w radiowej Dwójce w 100. rocznicę urodzin znakomitego polskiego kompozytora i dyrygenta Rafał Augustyn, krytyk muzyczny.
Zobacz więcej na temat:  Andrzej Markowski Beata Stylińska KULTURA Rafał Augustyn Dwójka rocznica

"On wiedział, że zginie". Tadeusz Gajcy i głos zza granicy śmierci

Miał zaledwie 22 lata, kiedy – dokładnie 80 lat temu, 16 sierpnia 1944 – zginął w powstaniu warszawskim. Na kilka miesięcy przed śmiercią napisał niezwykły wiersz, w którym zwracał się do "do potomnego". – Wiedział, że jego życie jest skończone – mówił w Polskim Radiu literaturoznawca Bronisław Maj o tym nieco zapominanym wielkim poecie.
Zobacz więcej na temat:  Tadeusz Gajcy Powstanie Warszawskie II wojna światowa literatura poezja Warszawa

Beata Tyszkiewicz: to nie ja wybrałam kino, to kino wybrało mnie

- Nigdy nie miałam bakcyla teatralnego. Tak się zdarzyło, że  przechodziłam z filmu na film. I to nie było ukartowane. Nie było agentów, zespołów, nie podpisywało się kilkuletnich kontraktów – wspominała w Polskim Radiu Beata Tyszkiewicz. Dziś mija 86. rocznica urodzin tej wybitnej polskiej aktorki, "pierwszej damy polskiego filmu".
Zobacz więcej na temat:  Beata Tyszkiewicz kino FILM Wojciech Jerzy Has Andrzej Wajda Daniel Olbrychski

"Światło silniejsze od słońca". Relacja polskiego zakonnika, który przeżył atak atomowy na Nagasaki [POSŁUCHAJ]

–  Ponieważ wcześniej była syrena i nalot się skończył, myśleliśmy, że już nie będzie zagrożenia. Zaczęliśmy dalej pracować. Nagle powstał straszny wiatr – mówił w 1957 roku przed mikrofonem Radia Wolna Europa o. Mieczysław Mirochna, współpracownik św. Maksymiliana Kolbego, wspominając zniszczenie Nagasaki przez bombę atomową.
Zobacz więcej na temat:  Hiroszima Nagasaki Japonia USA Maksymilian Maria Kolbe bomba atomowa

Kalina Jędrusik i Stanisław Dygat. Rodzina, skandale, miłość

- Pamiętam, byłam bardzo poruszona, kiedy się dowiedziałam, że oto spotkam swojego ulubionego autora - wspominała w Polskim Radiu Kalina Jędrusik moment, w którym poznała swojego przyszłego męża Stanisława Dygata. W radiowych archiwach zachowały się również nagrania wspólnych rozmów tej słynnej, legendarnej w czasach PRL-u pary.
Zobacz więcej na temat:  Stanisław Dygat Kalina Jędrusik małżeństwo PRL literatura HISTORIA

"Ta książka to pożegnanie, a zarazem testament". Wyjątkowy pamiętnik Jerzego Stuhra

"Z biegiem dni. Pamiętnik minionego roku" to tytuł ostatniej książki Jerzego Stuhra. Wyjątkowy pamiętnik, który powstał w 2023 roku, to  świadectwo odchodzenia i pożegnania z teatrem oraz ze sceną. - Myślę, że pan Jerzy tak sobie to wszytko właśnie zaplanował. Chyba przeczuwał, że spektakl "Geniusz" będzie jego ostatnim, podobnie jak ta książka - mówił w Dwójce Marcin Baniak z Wydawnictwa Literackiego.
Zobacz więcej na temat:  Dwójka Jerzy Stuhr TEATR Kraków KULTURA

Zygmunt Mycielski. "Siedzę nad nutami, a nade mną powodzie, więzienia, kłamstwa i podłości"

– Zawsze chciałem być muzykiem, nie miałem żadnych wątpliwości. I cieszę się z tego, bo to mi wypełniło życie – mówił w archiwalnym radiowym nagraniu Zygmunt Mycielski. Ten kompozytor, a także pisarz, autor cenionych dzienników, zmarł 37 lat temu w Warszawie. 
Zobacz więcej na temat:  Zygmunt Mycielski Mieczysław Tomaszewski kompozytor muzyka klasyczna Paryż PRL literatura dziennik muzyka współczesna