Polskie Radio
Section05

PRL

"Kwadratura kultury". Kiedyś to były zimy..

Mrozy, śniegi, brak komunikacji, żałosne zaopatrzenie…Coraz mniej ludzi pamięta, jak było w okresie "zimy stulecia", czyli w 1979 roku. Ale, choć to było ekstremalne doświadczenie, co roku była zima. I o mroźna. Jak obywatele PRL-u radzili sobie z niskimi temperaturami i innymi dolegliwościami, jakie przynosił ten sezon? Gościem Moniki Małkowskiej był Grzegorz Sieczkowski, historyk, publicysta, znawca PRL-u, autor książek, w tym "Zima stulecia".
Zobacz więcej na temat:  Polskie Radio 24 Monika Małkowska

Julian Antonisz. Filmowiec, który bawił się konwencjami

 - Film go interesował pod warunkiem, że będzie autentycznym dziełem artysty, czyli to nie może być kopia stworzona przez kamerę, tylko musi być ręcznie wykonany przez autora - wspominała w Polskim Radiu Malwina Antoniszczak, córka artysty. 37 lat temu, 31 stycznia 1987 roku, zmarł Julian Antonisz, plastyk i twórca filmów animowanych. Uwielbiał bawić się konwencjami, lubił pastisz i absurd, co nie wykluczało refleksji nad pokracznym, brzydkim światem komunizmu.
Zobacz więcej na temat:  FILM animacja Kraków artysta wynalazcy HISTORIA film polski fotografia muzyka filmowa

„Werdykt” – część I

Zapraszamy do wysłuchania pierwszej części archiwalnego słuchowiska „Werdykt” autorstwa Jerzego Przeździeckiego i w reżyserii Jana Warenyci. Słuchowisko poświęcone pamięci księdza Jerzego Popiełuszki zostało przygotowane w roku 2000 i jest próbą rekonstrukcji wydarzeń poprzedzających morderstwo niezłomnego kapłana. Słuchowisko nawiązuje do działań aparatu represji PRL wymierzonych w solidarnościowe podziemie opozycyjne i księdza Jerzego. W sztuce występują: Joanna Domańska, Kazimierz Kaczor, Krzysztof Kolberger, Marek Obertyn i Wojciech Wysocki.
Zobacz więcej na temat:  Jerzy Popiełuszko Kościół

Jacek Świdziński i "Festiwal". Pierwszy komiks z Paszportem Polityki

Festiwal Młodzieży, który odbył się w Polsce w 1955 roku, czyli tuż przed "odwilżą", był wyjątkowym wydarzeniem w historii PRL. - Postanowiłem ugryźć ten temat z wielu stron i opowiedzieć o odczuwaniu świata na moment przed eksplozją - mówi Jacek Świdziński, autor komiksu i laureat Paszportów Polityki 2023 w kategorii Książka. 
Zobacz więcej na temat:  Czwórka KULTURA komiks Kamil Jasieński historia Polski komiksy Paszport Polityki Jacek Świdziński

Tomasz Różycki o nagrodzie Grand Continent: moja książka ukaże się w różnych językach europejskich

- Nagroda Grand Continent jest przeznaczona na sfinansowanie tłumaczeń, to pomysł bardzo dobry. Organizatorzy nagrody chcą wyróżnić "dużą narrację europejską". W Ameryce funkcjonuje "wielka amerykańska powieść", wydaje mi się, że jest to właśnie takie nawiązanie. Chodzi o nagrodę dla powieści europejskiej, która jest w pewnym sensie reprezentatywna dla danego czasu w Europie. Idea polega na tym, aby wyróżniona książka ukazała się w tłumaczeniach na różne języki europejskie - mówił w Dwójce Tomasz Różycki.
Zobacz więcej na temat:  literatura książki Tomasz Różycki Dwójka Dorota Gacek

„Cena niezłomności”

W tym odcinku przedstawiamy archiwalną audycję Agnieszki Trzeciakiewicz „Cena niezłomności”, która na antenie Programu Pierwszego Polskiego Radia ukazała się w ramach cyklu „Ślady na piasku” w 2019 roku. O okolicznościach brutalnego morderstwa kapelana „Solidarności”, jego działalności społeczno-religijnej, Mszach świętych za Ojczyznę, jego nauczaniu, prześladowaniu i kulcie oraz o procesie beatyfikacyjnym męczennika – opowiada ksiądz profesor Józef Naumowicz, postulator w procesie kanonizacyjnym księdza Popiełuszki. Część audycji została poświęcona procesowi kanonizacyjnemu księdza Jerzego i cudowi uzdrowienia z białaczki szpikowej, który dokonał się za wstawiennictwem błogosławionego we Francji 14 września 2012 roku.
Zobacz więcej na temat:  Jerzy Popiełuszko Jan Paweł II Kościół HISTORIA

Podróż przez PRL śladami wyrwizębów

Plombowali, czym mogli, częściej rwali. Tłumaczyli, jak używać szczoteczki do zębów. Walczyli nie tylko z szalejącą próchnicą, ale z ludzką niewiedzą, bólem i strachem. Zdarzało się, że musieli przyszyć odcięty palec albo odebrać poród. Stomatolodzy często byli w czasach PRL-u pierwszymi (i jedynymi) lekarzami, z którymi miała kontakt wiejska społeczność.
Zobacz więcej na temat:  folk folklor Piotr Kędziorek muzyka ludowa kultura ludowa tradycja rzemiosło world music kolędy Gdańsk stomatolog wieś

„Droga”. Wspomnienia Waldemara Chrostowskiego i Edwarda Wende

W tym odcinku wysłuchamy audycji Aleksandry Tymer „Droga” z 1998 roku. Znalazły się w niej wspomnienia Waldemara Chrostowskiego, kierowcy księdza Jerzego Popiełuszki oraz mecenasa Edwarda Wende, pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych w procesie morderców kapelana „Solidarności” - tzw. procesie toruńskim. Główna część wspomnień Waldemara Chrostowskiego poświęcona jest okolicznościom ostatniej drogi księdza Jerzego Popiełuszki.
Zobacz więcej na temat:  Jerzy Popiełuszko Waldemar Chrostowski Kościół

„Ksiądz Jerzy nie zamilkł” - część II

Druga część archiwalnego słuchowiska „Ksiądz Jerzy nie zamilkł” z roku 1994 autorstwa Tadeusza Fredro-Bonieckiego i w reżyserii Janusza Kukuły. W słuchowisku wykorzystano archiwalny fragment rozważań różańcowych błogosławionego księdza Jerzego Popiełuszki z 19 października 1984 roku oraz ogłoszenie wygłoszone przez niezłomnego Kapłana na zakończenie jednej z Mszy św. za Ojczyznę, odprawionej w kościele świętego Stanisława Kostki w Warszawie.
Zobacz więcej na temat:  Jerzy Popiełuszko Tadeusz Fredro-Boniecki Kościół