Portal Polskiego Radia SA
słuchaj
shopping_cart
Polskie Radio
Section05

historia hp

Karol Irzykowski. Autor zapomnianego arcydzieła, "przykry wróg" i "słoń wśród porcelany"

– Irzykowski był postacią niezwykle indywidualną i bogatą, o wiele bogatszą niż ci, którzy nawet dziś twierdzą, że był to stary nudziarz, że był to pisarz, który tkwił niezmiennie w swoich przekonaniach, który wciąż, że tak powiem, dłubał w oku swoim przeciwnikom literackim – mówił prof. Kazimierz Wyka w Polskim Radiu w 1974 roku. Zobacz więcej na temat:  historia Polski HISTORIA literatura kino film polski książki

Helmuth James von Moltke i Krąg z Krzyżowej

Helmuth James von Moltke to niemiecki arystokrata, który jako jeden z nielicznych członków swojego narodu zdobył się na odwagę sprzeciwienia się złu totalitarnego reżimu nazistowskiego. Za swój opór zapłacił najwyższą cenę. Historia przyznała mu jednak rację, a powojenna Europa została zbudowana na wyznawanych przez niego wartościach pokojowej współpracy pomiędzy narodami. Zobacz więcej na temat:  HISTORIA Krzyżowa nazizm totalitaryzm III Rzesza II wojna światowa

Powstanie styczniowe. Kto był kim w zrywie z 1863 roku

Dyktatorzy, działacze polityczni, dowódcy wojskowi. Z drugiej strony bezwzględni rosyjscy gubernatorzy. W dziejach powstania styczniowego, które wybuchło 162 lata temu, zapisało się wielu bohaterów, również tych negatywnych. Przedstawiamy Państwu przewodnik po postaciach, które miały największy wpływ na przebieg powstania z 1863 roku. Zobacz więcej na temat:  HISTORIA historia Polski Powstanie Styczniowe Ludwik Mierosławski

Kwestia narodowościowa w powstaniu styczniowym

Pierwociny koncepcji pokojowego, równoprawnego współistnienia i samostanowienia narodów dawnej Rzeczpospolitej, Polaków, Litwinów i Rusinów - Ukraińców i Białorusinów - ewoluujące później w kierunku myśli Piłsudskiego, a następnie Giedroycia i Mieroszewskiego, wykuwały się (choć niestety bez większego powodzenia) razem z powstańczymi kosami. 162 lata po niepodległościowym zrywie po raz kolejny nabrały aktualności.  Zobacz więcej na temat:  Powstanie Styczniowe Litwa Białoruś Ukraina Bartłomiej Makowski

Powstanie styczniowe. Najbardziej masowy ruch niepodległościowy XIX wieku

- Wybuch powstania jest zawsze aktem desperacji, oznacza, że wyczerpano wszelkie inne możliwe środki walki politycznej o własny byt narodowy, a sytuacja, w której naród się znajduje, jest po prostu nieakceptowalna - mówił historyk prof. Michał Klimecki. 162 lata temu, 22 stycznia 1863 roku, rozpoczęło się powstanie styczniowe, największy zryw narodowowyzwoleńczy przeciwko rosyjskiemu zaborcy.  Zobacz więcej na temat:  Powstanie Styczniowe Rosja Rzeczpospolita Ukraina Warszawa rozbiory Polski

Papcio Chmiel. Jak z plamy tuszu zrodziła się legenda

Henryk Jerzy Chmielewski - znany też jako Papcio Chmiel - zmarł 22 stycznia 2021 roku. Rysownik, powstaniec warszawski, autor niezapomnianej serii komiksów "Tytus, Romek i A'Tomek", która bawi i uczy kolejne pokolenia. Na antenie Polskiego Radia twórca wspominał m.in. moment narodzin swoich legendarnych bohaterów. Zobacz więcej na temat:  komiks grafika Powstanie Warszawskie historia Polski Henryk Jerzy Chmielewski Armia Krajowa Tytus książki dla dzieci książki literatura

Wincenty Witos trzy razy był premierem, choć ukończył dwie klasy szkoły ludowej. Jak wyglądała młodość lidera chłopów?

"Nie potrzebuję chyba udowadniać niczym, że pochodzę z tych, których losy przez długie wieki rzucały pod nogi i na pastwę drugim, tak pod względem politycznym, jak i materialnym, a więc z klasy chłopskiej. Gorzej jeszcze, bo w tej klasie należałem do wydziedziczonych i najwięcej upośledzonych, połykających gorzki chleb skrajnej nędzy", pisał o sobie Witos. Nie użalał się nad sobą. Droga życiowa jednego z Ojców Niepodległości, zwłaszcza na początku, wiodła - dosłownie - przez ugór.  Zobacz więcej na temat:  HISTORIA Wincenty Witos chłopi Bartłomiej Makowski

Wincenty Witos przed mikrofonem. Unikatowe nagranie z 1938 r

To jeden z największych skarbów znajdujących się w Archiwum Polskiego Radia. Niewiele ponad dwuminutowe nagranie przemówienia Wincentego Witosa to jeden z zaledwie trzech zachowanych do dziś głosów Ojców Niepodległości. Pokazuje też, że lider ludowców był pionierem alternatywnych technik dotarcia do odbiorców.  Zobacz więcej na temat:  Wincenty Witos Czechosłowacja II Rzeczpospolita II RP niepodległość Bartłomiej Makowski

Drobnomieszczański rewolucjonista, żądny krwi urzędnik. Sto jeden lat temu zmarł Włodzimierz Lenin

– Tak jak jakobini, radykałowie rewolucji francuskiej, wywodzili się ze środowisk adwokackich i notariuszy, tak w warunkach rosyjskich Lenin, niewątpliwie wychowany w rodzinie drobnomieszczańskiej, stał się rewolucjonistą zawodowym, rosyjskim jakobinem – mówił w Polskim Radiu historyk prof. Leszek Jaśkiewicz. Zobacz więcej na temat:  Włodzimierz Lenin Rosja ZSRR socjalizm komunizm marksizm HISTORIA zbrodnie sowieckie