Wolne Miasto Gdańsk – wersalska bomba z opóźnionym zapłonem Kompromisy, które mają uszczęśliwić wszystkich, często nie zadowalają nikogo. W przypadku powstania Wolnego Miasta Gdańsk, kompromis przerodził się w beczkę prochu, która eksplodowała 1 września 1939 roku. Zobacz więcej na temat: Gdańsk Dwudziestolecie międzywojenne I wojna światowa II Rzeczpospolita
Jak Edward Rydz-Śmigły wracał do okupowanego kraju Po ponad roku internowania w Rumunii były Wódz Naczelny Wojska Polskiego uciekł z niewoli. Przedarł się na Węgry i tam planował powrót nad Wisłę. Wojna trwała obok niego przez dwa lata, gdy przekraczał - 84 lata temu - granicę okupowanej ojczyzny. Zobacz więcej na temat: Edward Rydz-Śmigły Rumunia Węgry Jerzy Krzeczkowski 17 września 1939 Bazyli Rogowski
Dekret Bieruta, czyli jak odebrać mieszkańcom Warszawę Jeden dokument wystarczył, by odebrać prywatnym właścicielom 95 procent stołecznych gruntów przedwojennej stolicy. Skutki tego procederu odczuwalne są do dziś. Zobacz więcej na temat: Warszawa PRL Bolesław Bierut komunizm stalinizm II RP
Wanda Chotomska. "Była Tuwimem, Brzechwą i Makuszyńskim" Urodzona 26 października 1929 roku Wanda Chotomska należała do grona najpopularniejszych poetek piszących dla najmłodszych. Była autorką kilkuset wierszy, scenariuszy bajek, spektakli teatralnych i telewizyjnych, w tym kultowej dobranocki "Jacek i Agatka". Dzięki jej inicjatywie powstał również słynny Order Uśmiechu. Zobacz więcej na temat: HISTORIA historia Polski literatura Wanda Chotomska bajki dla dzieci bajki literatura polska książki książki dla dzieci dzieci dzieciństwo
Proces brzeski. "Uderzenie w ład demokratyczny" - Piłsudski, mając alternatywę: demokracja lub zagrożenie niepodległości, którym mogło skutkować to, co się działo w Polsce, wybrał uderzenie w ład demokratyczny. Nie ulega wątpliwości, że aresztowanie, proces i traktowanie więźniów odbiegało od standardów demokratycznych – oceniał na antenie Polskiego Radia historyk, prof. Rafał Habielski. Zobacz więcej na temat: HISTORIA Józef Piłsudski POLSKA proces brzeski toczeń Wincenty Witos
Skąd wzięła się zmiana czasu? Zaczęło się od żartu Franklina W ostatnią niedzielę października znów zostanie odwołany czas letni. Przestawimy zegarki o jedną godzinę wstecz, w związku z czym pośpimy dłużej. Zapłacimy za tę przyjemność wiosną, kiedy z kolei w nocy zabiorą nam jedną godzinę. Ale kto ją zabierze? I kto wymyślił, żeby ją zabrać? Zobacz więcej na temat: czas zmiana czasu kalendarz historia Polski PRL I wojna światowa Rosja Niemcy USA Unia Europejska zegar zegary zegarek
PREMIUM Prof. Stola: "Współczucie przychodzi dopiero później" Zanim pojawi się współczucie – jest reakcja ciała. A ta bywa często daleka od tego, czego byśmy od siebie oczekiwali. Prof. Dariusz Stola, historyk z Instytutu Studiów Politycznych PAN i były dyrektor Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, w rozmowie z portalem PolskieRadio24.pl tłumaczy, dlaczego zachowania ludzi w obliczu okrucieństwa są tak złożone i opowiada o niełatwej polsko-żydowskiej przeszłości, której skutki odczuwamy do dziś. Zobacz więcej na temat: POLSKA Żydzi antysemityzm Izrael
Pierwsze zdjęcie Ziemi z kosmosu ma 79 lat 24 października 1946 roku zdobyty na Niemcach pocisk balistyczny wzleciał ponad atmosferę Ziemi, a zamontowana w nim kamera wykonała pierwsze w historii fotografie powierzchni naszej planety. Było to wydarzenie przełomowe nie tylko dla świata nauki. Zobacz więcej na temat: zimna wojna Niemcy kosmos wojsko astronomia astronautyka broń 1946 nazizm
III Rzesza i żądania wobec Polski Według traktatu wersalskiego fragment dawnego województwa pomorskiego przyznano Polsce. Teren ten z Wolnym Miastem Gdańsk kilka lat później miał okazać się osią polsko-niemieckiego konfliktu. 24 października 1938 roku minister spraw zagranicznych III Rzeszy Joachim von Ribbentrop wysunął swe żądania. Zobacz więcej na temat: Joachim von Ribbentrop Józef Beck III Rzesza nazizm Niemcy II RP II Rzeczpospolita
Vidkun Quisling. Norweski symbol zdrady narodowej 24 października 1945 roku w Oslo rozstrzelano byłego kolaborującego z nazistowskimi Niemcami premiera Norwegii Vidkuna Quislinga. Jego nazwisko stało się symbolem zdrady narodowej. Zobacz więcej na temat: Finlandia Haakon_VII Norwegia
Wanda Półtawska. Kim była przyjaciółka Jana Pawła II? - Moje przeżycia, nie tylko wojenne, były okazją, bym zrozumiała, kim jest człowiek, jaka jest jego tożsamość - podkreślała w jednym z radiowych wywiadów Wanda Półtawska, ceniona lekarka, specjalistka w dziedzinie psychiatrii, profesor nadzwyczajny Papieskiej Akademii Teologicznej, bliska współpracownica Jana Pawła II. Dziś mijają dwa lata od jej śmierci. Zobacz więcej na temat: Wanda Półtawska Jan Paweł II chrześcijaństwo psychologia psychiatria rodzina
Jan Czochralski. Fan metalu, który wyprzedził swoją epokę - To był człowiek o nieprawdopodobnej zdolności tworzenia w sferze techniki. Jego zainteresowanie najrozmaitszymi technologiami dawało efekty zupełnie niebywałe - tak o wybitnym polskim naukowcu i wynalazcy mówił w audycji Polskiego Radia publicysta i historyk techniki Stefan Bratkowski. Dziś mija 140 lat od urodzin Jana Czochralskiego. Zobacz więcej na temat: historia Polski II RP PRL Jan Czochralski wynalazcy
Judenraty. "Były raczej zakładnikami niż reprezentantami społeczeństwa" 23 października 1939 roku Niemcy wydali urzędowy komunikat o utworzeniu w Warszawie Rady Starszych Gminy Żydowskiej (Judenratu) pod przewodnictwem inż. Adama Czerniakowa. Zobacz więcej na temat: getto warszawskie Adam Czerniakow powstanie w getcie Holokaust
Prymas Hlond. "Zawsze uważał, że jego miejsce jest w Polsce" 22 października 1948 roku zmarł prymas Polski August Hlond. Z jego pracy i doświadczenia czerpali kardynał Stefan Wyszyński i późniejszy papież Jan Paweł II. Zobacz więcej na temat: August Hlond Episkopat Polski Kościół prymas Polski Stefan Wyszyński historia Polski Kościół katolicki
Sfałszowane wybory Stalina w okupowanej Polsce Za pomocą sfałszowanych wyborów wschodnie tereny Rzeczpospolitej przyłączono do Związku Sowieckiego. Do radzieckich republik białoruskiej i ukraińskiej włączono ponad 190 tysięcy kilometrów kwadratowych. 50 proc. powierzchni przedwojennej Polski zamieszkanej przez 12,5 mln osób. Zobacz więcej na temat: deportacje POLSKA ZSRR
Rzeźnik z Lyonu Trudno znaleźć słowa na przejaw czystego sadyzmu. A właśnie jego uosobieniem był "bohater" dzisiejszego podcastu, nazywany Rzeźnikiem z Lyonu, szef Gestapo w Lyonie i SS-Hauptsturmführer Klaus Barbie. Mordował w Holandii, mordował w Królewcu, Największą przestrzeń dla swojego sadyzmu odnalazł we Francji gdzie zwalczał ruch oporu. W podcaście nie umieściliśmy opisów jego metod i działań, z kilkoma tylko najmniej drastycznymi wyjątkami. Czy nieuchwytny po wojnie niemiecki zbrodniarz zapłacił za swoje czyny ? Jaką rolę w jego poszukiwaniach odegrały tajne służby Stanów Zjednoczonych, a jaką Watykan? Kto pomagał, a kto tropił? Dowiedzą się Państwo z podcastu Mapa Zbrodni, na który zapraszają Grzegorz Kalinowski i Marcel Woźniak. Zobacz więcej na temat: Holokaust CIA Watykan
Odrodzenie stolicy. "Warszawa na nowo. Fotografie reporterskie 1945–1949" w DSH Zdjęcia pustkowia po getcie warszawskim kontrastują z nowopowstającym osiedlem Mariensztat, bieda i smutek z ulicznymi zabawami i tańcami. W ruinach Starego Miasta biegają dzieci a kobiety rozwieszają pranie. Wystawa w DSH to nie tylko dokument powojennych zniszczeń. To poruszający portret zbiorowy ludzi budujących miasto na gruzach. Z kuratorkami wystawy - Anną Brzezińską oraz Katarzyną Madoń-Mitzner - rozmawiała Iga Niewiadomska. Zobacz więcej na temat: Polskie Radio 24 fotografia Dom Spotkań z Historią Warszawa
Tadeusz Sawicz był ostatnim polskim bohaterem Bitwy o Anglię Do swojej śmierci, 19 października 2011 roku, był ostatnim polskim lotnikiem, który brał udział w Bitwie o Anglię i ostatnim członkiem Brygady Pościgowej. Zobacz więcej na temat: Bitwa o Anglię