Polskie Radio
Section05

Grudzień 1970

Grudzień '70. Posłuchaj fragmentów rozmów milicjantów pacyfikujących robotnicze powstanie

17 grudnia 1970, tzw. czarny czwartek, był najtragiczniejszym dniem protestów grudniowych na Wybrzeżu. Wojsko i milicja strzelały do protestujących robotników. Zginęło 45 osób, w tym Zbyszek Godlewski, którego zakrwawione ciało demonstranci ponieśli w pochodzie pod siedzibę władz. Prezentujemy fragmenty zachowanych nagrań rozmów milicjantów, którzy brali udział w pacyfikowaniu robotników.
Zobacz więcej na temat:  komunizm strajki robotnicy skarby archiwum historia

Willy Brandt w Warszawie. Wizyta symbolicznych gestów

– Kiedy uklęknął przed Pomnikiem Bohaterów Getta, to na całym świecie na pierwszych stronach gazet ukazało się to zdjęcie  – wspominał dziennikarz Kazimierz Baranowski na antenie Polskiego Radia – Ten gest sprawił, że Brandt, który był już znany, stał się bardzo popularny na całym świecie.
Zobacz więcej na temat:  getto warszawskie Józef Cyrankiewicz PRL RFN Warszawa Willy Brandt Władysław Gomułka Niemcy II wojna światowa Holokaust

"Nie umiałem czytać ani pisać, a już znałem nuty"

23 listopada 2025 roku wspominamy 92. rocznicę urodzin Krzysztofa Pendereckiego - kompozytora, dyrygenta, pedagoga, jednego z najbardziej cenionych na całym świecie twórców muzyki. Ten "wielki odkrywca dźwięków" zmarł w 2020 roku. Pozostały po nim dzieła, które zmieniały myślenie o muzyce zarówno w XX, jak i w XXI wieku.
Zobacz więcej na temat:  KULTURA Krzysztof Penderecki MUZYKA muzyka współczesna kompozytor kompozycja komponowanie dyrygent awangarda religia opera Dębica Kraków Elżbieta Penderecka Aleksander Laskowski Joanna Wnuk-Nazarowa Lech Wałęsa Jan Paweł II Stefan Wyszyński Stocznia Gdańska historia Polski II wojna światowa Artur Malawski Stanisław Wiechowicz Dwudziestolecie międzywojenne PRL II Rzeczpospolita

Akt terroru czy heroizmu? Zamach bombowy w Opolu w 1971 roku

W nocy z 5 na 6 października 1971 roku aula Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu została zniszczona przez wybuch bomby podłożonej przez Jerzego Kowalczyka, który korzystał z pośredniej pomocy brata Ryszarda Kowalczyka. Władze PRL okrzyknęły ich zbrodniarzami, w III RP uznano ich za bohaterów, a sprawa do dziś budzi kontrowersje.
Zobacz więcej na temat:  PRL historia Polski Opole 1971 zamach bomba środki pirotechniczne terroryzm opozycja demokratyczna opozycja Solidarność komunizm

TYLKO U NAS Narodziny Solidarności. "Polski Sierpień" Janiny Jankowskiej

W sierpniu 1980 roku, wbrew zakazom kierownictwa, dziennikarka Polskiego Radia Janina Jankowska pojechała do Stoczni Gdańskiej dokumentować wydarzenia na Wybrzeżu. Stworzony przez nią reportaż to opowieść o powstaniu Solidarności, ruchu, od którego rozpoczął się upadek komunizmu z Polsce.
Zobacz więcej na temat:  Solidarność NSZZ PRL Janina Jankowska historia Polski Lech Wałęsa Jan Paweł II sierpień 80 reportaż

"Wichrzyciele". Propaganda w PRL wobec społecznych protestów

- Propaganda stosowana przez cały okres PRL, miała na celu pokazanie strajkujących jako "wichrzycieli", którzy buntują "normalnych" robotników przeciwko władzy ludowej. Tak było w roku: 1956, 1970, 1976 i w czasie "karnawału Solidarności", zakończonego stanem wojennym - mówił w Polskim Radiu 24 historyk z Uniwersytetu Warszawskiego prof. Rafał Habielski.  
Zobacz więcej na temat:  PolskieRadio 24 Paweł Wojewódka stan wojenny Edward Gierek Władysław Gomułka Wojciech Jaruzelski PRL propaganda

"Historyczne wydarzenie tygodnia". Piotr Dmitrowicz o tragicznych wydarzeniach Grudnia '70

17 grudnia 1970 r. ok. godz. 6 w okolicach przystanku kolejowego Gdynia Stocznia wojsko i milicja otworzyły ogień do zdążających do zakładu pracy stoczniowców, którzy posłuchali apelu wicepremiera PRL Stanisława Kociołka, aby wrócić do pracy. Zastrzelono 16 bezbronnych osób. O tych tragicznych wydarzeniach Tadeusz Płużański rozmawiał z  Piotrem Dmitrowiczem, dyrektorem Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego.
Zobacz więcej na temat:  Polskie Radio 24 POLSKA polityka Tadeusz Płużański PRL Piotr Dmitrowicz

Uroczystości z okazji 53. rocznicy Grudnia '70. Prezydent Duda: wolność krzyżami się mierzy

Przed pomnikiem Ofiar Grudnia 1970 w Gdyni odbyły się w niedzielę uroczystości z okazji 53. rocznicy tragicznych wydarzeń. W tym miejscu około godziny szóstej 17 grudnia 1970 r. padły strzały do robotników udających się do pracy. W liście do uczestników uroczystości prezydent Andrzej Duda podkreślił, że "wolność krzyżami się mierzy".
Zobacz więcej na temat:  POLSKA Gdynia strajki śmierć Solidarność prezydent Andrzej Duda