Portal Polskiego Radia SA
słuchaj
shopping_cart
Polskie Radio
Section05

tradycja

Brama

Może być mała, duża, prosta lub zdobiona. Z jednej strony chroni nas przed intruzami, z drugiej - przy niej uroczyście można witać gości. Dziś kojarzy się też nieco pejoratywnie z grodzonymi osiedlami w miastach, ale dobrze jest przypomnieć, że od zawsze pełniła bardzo ważną funkcję w życiu społeczności. O symbolice BRAMY w najnowszym odcinku  "Źódłosłowu" opowie nam językoznawca, antropolog i etnolog prof. Jan Adamowski. Zobacz więcej na temat:  Aleksandra Tykarska kultura ludowa znaczenie wyrazów język polski język ojczysty antropologia

Diabeł

Chyba nie ma straszniejszej niż on postaci... Z jednej strony rogi, kopyta, widły i smoła, z drugiej czarny kapelusz i wąsik - oto jego atrybuty. Ma podjudzać człowieka do najgorszych czynów i mieć szczególny wpływ na kobiety. O tym, że nie taki diabeł straszny, jak go malują, opowie nam w "Źródłosłowie" językoznawca, antropolog i etnolog prof. Jan Adamowski. Zobacz więcej na temat:  Aleksandra Tykarska kultura ludowa znaczenie wyrazów język polski język ojczysty antropologia

Diabeł

Chyba nie ma straszniejszej niż on postaci... Z jednej strony rogi, kopyta, widły i smoła, z drugiej czarny kapelusz i wąsik - oto jego atrybuty. Ma podjudzać człowieka do najgorszych czynów i mieć szczególny wpływ na kobiety. O tym, że nie taki diabeł straszny, jak go malują, opowie nam w "Źródłosłowie" językoznawca, antropolog i etnolog prof. Jan Adamowski. Zobacz więcej na temat:  Aleksandra Tykarska kultura ludowa znaczenie wyrazów język polski język ojczysty antropologia

Droga

Droga - niewiele jest pojęć, z którymi wiąże się tyle powiedzeń i przysłów co z tym. Może być prosta, kręta, może być nie do przejścia albo do raju. Może łączyć, pozwalać odkrywać świat, ale i uciec. W kolejnym odcinku „Źródłosłowu” elementy symboliki drogi objaśni nam  językoznawstwa; kulturoznawca i folklorysta prof. Jan Adamowski. Zobacz więcej na temat:  Aleksandra Tykarska kultura ludowa znaczenie wyrazów język polski język ojczysty antropologia

Droga

Droga - niewiele jest pojęć, z którymi wiąże się tyle powiedzeń i przysłów co z tym. Może być prosta, kręta, może być nie do przejścia albo do raju. Może łączyć, pozwalać odkrywać świat, ale i uciec. W kolejnym odcinku „Źródłosłowu” elementy symboliki drogi objaśni nam  językoznawstwa; kulturoznawca i folklorysta prof. Jan Adamowski. Zobacz więcej na temat:  Aleksandra Tykarska kultura ludowa znaczenie wyrazów język polski język ojczysty antropologia

Krzyż Pański z kości

W środę w kościele rzymsko-katolickim rozpoczął się Wielki Post. W audycji Kiermasz pod kogutkiem przywołaliśmy wiele związanych z nim zwyczajów, o których przestrzeganie mało kto dziś już dba, a kryją w sobie ogromne bogactwo symboliki... Jednak gwoździem programu jest rozmowa z niezwykłym podhalańskim twórcą. Zobacz więcej na temat:  kultura ludowa kultura ludowa muzyka ludowa folklor muzyka ludowa muzyka ludowa muzyka tradycyjna muzyka tradycyjna Aleksandra Faryńska Podhale Tatry

Krzyż Pański z kości

W środę w kościele rzymsko-katolickim rozpoczął się Wielki Post. W audycji Kiermasz pod kogutkiem przywołaliśmy wiele związanych z nim zwyczajów, o których przestrzeganie mało kto dziś już dba, a kryją w sobie ogromne bogactwo symboliki... Jednak gwoździem programu jest rozmowa z niezwykłym podhalańskim twórcą. Zobacz więcej na temat:  kultura ludowa kultura ludowa muzyka ludowa folklor muzyka ludowa muzyka ludowa muzyka tradycyjna muzyka tradycyjna Aleksandra Faryńska Podhale Tatry

Miedza

Czas na kolejny odcinek naszego cyklu "Źródłosłów" i kolejne znane, ale nieoczywiste pojęcie. Przy poszukiwaniu źródeł tego dzisiejszego musimy cofnąć się do łacińskiej mediany. Słowo to oznacza środek, coś pomiędzy, między. Chodzi oczywiście o MIEDZĘ. To coś co w świetle ostatnich wydarzeń na Ukrainie nabiera szczególnego znaczenia. Jakiego? To mówi nam antropolog, folklorysta i językoznawca prof. Jan Adamowski. Zobacz więcej na temat:  Aleksandra Tykarska kultura ludowa znaczenie wyrazów język polski język ojczysty antropologia

Na miedzy

Czas na kolejny odcinek naszego cyklu "Źródłosłów" i kolejne znane, ale nieoczywiste pojęcie. Przy poszukiwaniu źródeł tego dzisiejszego musimy cofnąć się do łacińskiej mediany. Słowo to oznacza środek, coś pomiędzy, między. Chodzi oczywiście o MIEDZĘ. To coś co w świetle ostatnich wydarzeń na Ukrainie nabiera szczególnego znaczenia. Jakiego? To mówi nam antropolog, folklorysta i językoznawca prof. Jan Adamowski. Zobacz więcej na temat:  Aleksandra Tykarska kultura ludowa znaczenie wyrazów język polski język ojczysty antropologia

Pączek z marmoladą. "W Tłusty Czwartek staje się symbolem polskości"

Mogą być z lukrem lub cukrem pudrem, posypane kruszoną czekoladą lub wiórkami kokosowymi. Najważniejsze żeby były na stole w Tłusty Czwartek, co poza granicami Polski wcale nie jest takie oczywiste. O ile Włosi mają tradycje karnawałowych wypieków, to już w Meksyku nie ma takiego zwyczaju. Jednak tam gdzie są Polacy, tam również zawędrował polski pączek z marmoladą lub wspomnienie o nim. - W Tłusty Czwartek pączek staje się symbolem polskości - przyznaje Sabina Poulsen, Polka z Wysp Owczych. Zobacz więcej na temat:  tłusty czwartek karnawał pączki faworki słodkości Rzym Bolonia Włochy Wyspy Owcze Meksyk smak Małgorzata Frydrych

Mięsopust, zapusty, czyli polski karnawał i jego tradycje

Karnawał to tradycyjnie okres zimowych balów, maskarad, pochodów i zabaw. Rozpoczyna się najczęściej w dniu Trzech Króli, a kończy we wtorek przed Środą Popielcową, która oznacza początek wielkiego postu i oczekiwania na Wielkanoc. I właśnie o polskich tradycjach związanych z karnawałem rozmawiali w "Klubie Trójki" goście Tomasza Zaperta. Zobacz więcej na temat:  KULTURA karnawał pączki zabawa Klub Trójki Tomasz Zapert Trójka

Pracowity jak wół

Robimy teraz kolejny krok w naszej podróży po hasłach, pospolitych wyrazach, które przewijają się w naszym codziennym życiu, ale których pełne znaczenie czasem nam umyka. W „Źródłosłowie” przyjrzymy się bliżej zwierzęciu, symbolizującym poświęcenie i ofiarę, które ze względu na swoje cechy było jednym z najważniejszych w gospodarstwie na dawnej wsi. Wół – o nim opowie nam teraz językoznawczyni i etnolingwistka dr Olga Kielak​. Zobacz więcej na temat:  Aleksandra Tykarska kultura ludowa znaczenie wyrazów język polski język ojczysty antropologia

Słownik stereotypów i symboli ludowych prof. Jerzego Bartmińskigo

7 lutego 2022 roku pożegnaliśmy w Lublinie prof. Jerzego Bartmińskiego, językoznawcę, etnolingwistę, slawistę, profesora UMCS i Instytutu Slawistyki PAN, twórcę Lubelskiej Szkoły Etnolingwistycznej. Spośród wielu jego dokonań skupimy się teraz na tym, które dało początek naszemu cyklowi „Źródłosłów”.  Zobacz więcej na temat:  Aleksandra Tykarska kultura ludowa znaczenie wyrazów język polski język ojczysty antropologia