NAUKA Odkryto ekstremalny "kosmiczny żłobek". Naukowcy w szoku Astronomowie zaobserwowali światło sprzed 13 mld lat. Pochodzi z galaktyki Y1, która powstała wkrótce po "Wielkim Wybuchu". Z obserwacji wynika, że gwiazdy rodziły się w tej galaktyce wręcz w lawinowym tempie, co daje ogląd warunki w młodym wszechświecie. Zobacz więcej na temat: ŚWIAT kosmos astronomia
Pierwsze studentki, czyli jak Polki zdobywały uniwersytety Międzynarodowy Dzień Studenta obchodzony jest 17 listopada i naturalne wydaje się, że dotyczy on również studentek. Jednak historia studiujących kobiet to zaledwie ok. 150 lat. O tym, jak walczyły o prawo do wyższego wykształcenia w "Brakującej Połowie Dziejów" opowiedziała Anna Kowalczyk. Zobacz więcej na temat: społeczeństwo studia Uniwersytet Jagielloński Kobiety emancypantki historia Polski Anna Kowalczyk Trójka
NAUKA Wybuch tego gwiezdnego olbrzyma zniszczyłby atmosferę Ziemi Międzynarodowa grupa badaczy po raz pierwszy udowodniła wystąpienie koronalnego wyrzutu masy (CME) na gwieździe spoza Układu Słonecznego. Zjawisko, które dotychczas było obserwowane tylko na Słońcu, teraz zostało potwierdzone dzięki badaniom przeprowadzonym przez kosmiczne obserwatorium XMM-Newton oraz interferometr radiowy LOFAR, z trzema stacjami w Polsce. To przełomowe odkrycie otwiera nowe możliwości w badaniach zjawisk kosmicznych na innych gwiazdach. Zobacz więcej na temat: ŚWIAT kosmos Ziemia
NASA przewidziała koniec życia na Ziemi. Naukowcy obliczyli datę Naukowcy z NASA i japońskiego Uniwersytetu Toho przewidują, że życie na Ziemi wygaśnie znacznie szybciej, niż dotąd sądzono. Według analiz opublikowanych w "Nature Geoscience" nasza planeta stanie się niezdatna do zamieszkania za około miliard lat. Winę poniesie rosnąca aktywność Słońca i stopniowy zanik tlenu, który uczyni Ziemię miejscem nieprzyjaznym nawet dla najbardziej odpornych form życia. Zobacz więcej na temat: kosmos Ziemia NASA życie ŚWIAT
Jan Amos Komensky. Prekursor nowoczesnej pedagogiki Pochodzący z Czech i osiadły w Polsce naukowiec i teoretyk nauczania postulował wprowadzenie powszechnego obowiązku szkolnego przez państwo blisko dwieście lat przed tym, jak ta sztuka powiodła się w pierwszym europejskim państwie. Mógł przyczynić się do rozwoju szkolnictwa w Rzeczpospolitej, jednak fatalna decyzja z czasów potopu szwedzkiego spowodowała, że zmarł na wygnaniu i w niesławie dokładnie 355 lat temu. Zobacz więcej na temat: szkoła protestantyzm Rzeczpospolita edukacja potop szwedzki
O co ludzie pytają ChatGPT? Przeanalizowano tysiące rozmów Amerykański "Washington Post" przeanalizował aż 47 tys. publicznych rozmów z ChatGPT, ujawniając, w jaki sposób użytkownicy korzystali z narzędzia w okresie od czerwca 2024 do sierpnia 2025. Wyniki pokazują dominację języka angielskiego i rzucają nowe światło na globalne trendy w użyciu sztucznej inteligencji. Zobacz więcej na temat: ChatGPT sztuczna inteligencja technologie ŚWIAT
Wystartował pierwszy Podkarpacki Festiwal Nauki i Innowacji. "Młodzi chcą takich wydarzeń" W podrzeszowskiej Jasionce od środy, 12 listopada, trwa Podkarpacki Festiwal Nauki i Innowacji (PFNI). W wydarzeniu, które potrwa do soboty, udział weźmie ok. 5 tys. uczestników, głównie uczniów szkół średnich z całego województwa. Zobacz więcej na temat: młodzież innowacje lotnictwo inżynieria motoryzacja
Fan czy fanatyk? Naukowcy: mózg kibica wpada w ekstremalną aktywność W czasie oglądania meczu piłkarskiego z udziałem ich ulubionego zespołu, u zagorzałych fanów zanotowano szczególną pracę mózgu. Prawdopodobnie podobne reakcje występują w innych przypadkach "fanatyzmu" - sugerują autorzy badania. Zobacz więcej na temat: mózg Piłka nożna psychologia badania kibice
NAUKA Popularny pestycyd szkodliwy dla mózgu dzieci. Naukowcy alarmują Naukowcy z USA wykazali, że prenatalny kontakt z chloropiryfosem - popularnym środkiem owadobójczym - może skutkować trwałymi zmianami w strukturze mózgu, jak również pogorszeniem sprawności ruchowej u dzieci i nastolatków. Zobacz więcej na temat: ŚWIAT dzieci rolnictwo neurologia mózg
NAUKA Robaki o dwóch głowach. Niezwykłe odkrycie badaczy z UW Naukowcy z Uniwersytetu Warszawskiego zaobserwowali zjawisko dotąd nie opisane w świecie zwierząt. Mowa o hodowli mikroskopijnych płazińców z rodzaju Stenostomum. Badacze zauważyli, że w miejscu, gdzie powinien powstać ogon, wytworzyła się druga, w pełni wykształcona głowa. Takie robaki potrafiły normalnie funkcjonować. Zobacz więcej na temat: POLSKA biologia zwierzęta
PREMIUM TOP 11 polskich wynalazków i odkryć, które zbudowały świat Odkrycia dokonywane przez Polaków i stworzone przez nas wynalazki odmieniły oblicze całej Ziemi. Dziś cywilizacyjne i gospodarcze owoce wielu z nich uznajemy za oczywistości, nie zdając sobie sprawy, że XX wiek "urodził się" w Zadusznikach, a XXI wiek - w Kcyni. Oto lista 11 polskich innowacji, które dosłownie zmieniły oblicze Ziemi. Zobacz więcej na temat: GOSPODARKA POLSKA dzień niepodległości wynalazek odkrycia i ciekawostki przemysł pieniądze
"Jedyne takie miejsce". Radioteleskop RT-4 "Kopernik" - ikona polskiej astronomii Radioteleskop RT-4 "Kopernik" to największy radioteleskop w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej, znajdujący się w Instytucie Astronomii UMK w Piwnicach koło Torunia. Został oddany do użytku w 1994 roku, ma średnicę 32 metrów, waży 600 ton. Zobacz więcej na temat: astronomia kosmos
NAUKA Tajemnicze błyski na Księżycu. Doszło do eksplozji Na przełomie października i listopada japoński astronom Daichi Fujii z Muzeum Miejskiego Hiratsuka, uchwycił dwa rozbłyski na Księżycu. Pojawiły się spekulacje o "nieznanych gościach". Wytłumaczenie jest jednak najprawdopodobniej mniej sensacyjne. Zobacz więcej na temat: kosmos księżyc ŚWIAT Japonia astronomia
NAUKA 150 lat życia? Chiny mają pigułkę przeciwstarzeniową Chiny "nadrabiają" zaległości, jeśli chodzi o badania nad długowiecznością - pisze "New York Times", cytując ekspertów. Dziennik podaje przykład firmy z Państwa Środka, która stworzyła pigułkę przeciwstarzeniową. Jeden z dyrektorów przedsiębiorstwa uważa, że realistyczne jest dożywanie 150 lat, a już niedługo wyeliminowanie nowotworów. Zobacz więcej na temat: ŚWIAT Chiny Azja życie śmierć długowieczność
Nadchodzi koniec 2025 roku. Meteorolodzy z ONZ ostrzegają świat Rok 2025 zapowiada się jako jeden z najgorętszych w historii. Średnie temperatury zbliżą się do najwyższych na przestrzeni prowadzonych od 176 lat pomiarów - alarmuje Sky News, powołując się na Światową Organizację Meteorologiczną ONZ. Eksperci zwracają uwagę, że cele klimatyczne, zawarte w 2015 r. w Paryżu, mogą być nierealne do utrzymania. Zobacz więcej na temat: globalne ocieplenie ocieplenie klimatu klimat ŚWIAT
Projekt DARTS-PL. Naukowcy pomogą we wdrożeniu w Polsce pojazdów autonomicznych Naukowcy z Instytutu Transportu Samochodowego (ITS), w ramach projektu DARTS-PL tworzą polską bazę scenariuszy testowych dla autonomicznych samochodów. Ma ona pomóc we wprowadzeniu takich pojazdów na polskie drogi - powiedziała uczestnicząca w projekcie Aleksandra Rodak. Projekt realizuje konsorcjum naukowe Instytutu Transportu Samochodowego (lider) z Wydziałem Elektroniki i Technik Informacyjnych Politechniki Warszawskiej. Zobacz więcej na temat: Radio kierowców radio kierowców online samochody autonomiczne samochody Instytut Transportu Samochodowego kierowcy drogi
Maria Skłodowska-Curie. Kobieta, która zmieniła świat nauki Polska uczona, współtwórczyni nauki o promieniotwórczości, dwukrotna laureatka Nagrody Nobla - w dziedzinie fizyki i chemii. Maria Skłodowska-Curie cierpiała na złośliwą anemię o piorunującym przebiegu, będącą skutkiem intensywnego kontaktu z pierwiastkami promieniotwórczymi. Zobacz więcej na temat: Maria Skłodowska-Curie Dwójka historia Polski chemia fizyka
Na podstawie AI wybrano słowo 2025 roku Słowem roku 2025 według Collins Dictionary zostało "vibe coding" - dwuwyrazowe wyrażenie opisujące proces, w którym za pomocą sztucznej inteligencji zamieniamy język naturalny na kod komputerowy. Zobacz więcej na temat: ŚWIAT USA sztuczna inteligencja wiedza chat GPT technologia technologie