Polskie Radio
Section05

Dwudziestolecie międzywojenne

Lwów uhonorowany Krzyżem Virtuti Militari. "Miasto najdzielniejsze wśród dzielnych"

- Tych kilkadziesiąt dni walki uczyniło ze Lwowa dzielnego żołnierza. Dlatego ja, jako Naczelny Wódz, który ma za zadanie odznaczać najdzielniejszych wśród dzielnych, najwaleczniejszych wśród walecznych, rozstrzygnąłem, że mogę dać miastu waszemu najwyższą odznakę wojskową - mówił Józef Piłsudski w 1920 roku.
Zobacz więcej na temat:  11 listopada Adam Mickiewicz Józef Piłsudski Lwów Warszawa II RP

Jadwiga Sosnkowska: mąż śmiał się, że Piłsudski nas wyswatał

Wdowa po generale Kazimierzu Sosnkowskim, którego 140. rocznicę urodzin obchodzimy 19 listopada 2025 roku, zaczęła w latach 80. XX wieku odwiedzać Polskę, by prowadzić prace archiwalne związane z pamiątkami po jej mężu. Udzieliła wówczas kilku wywiadów Polskiemu Radiu. Nie wszystkim się to podobało.
Zobacz więcej na temat:  Kazimierz Sosnkowski Jadwiga Sosnkowska II wojna światowa niepodległość historia Polski Józef Piłsudski

Bruno Schulz? "Był człowiekiem, którego się nie widzi"

– Był cichy, przesadnie skromny. Kiedy szedł korytarzem, to gdzieś pod ścianami. I skarżył się na pracę w szkole – opowiadał Alfred Schreyer o swoim nauczycielu Brunonie Schulzu. W radiowych archiwach zachowały się cztery opowieści tych, którzy zetknęli się z autorem "Sklepów cynamonowych", nieśmiałym mistrzem literackiego słowa.
Zobacz więcej na temat:  Bruno Schulz Drohobycz wspomnienie II wojna światowa fotografia literatura

"Nuż w bżuhu". Wielki skandal kulturalny, polityczny i ortograficzny

Po tej publikacji prasa okrzyknęła futurystów "fanatykami ludożerstwa i apostołami zboczeń", niszczącymi polszczyznę i wprowadzającymi bolszewizm. Pod naciskiem opinii publicznej cenzura zatrzymała cały nakład jednodniówki "Nuż w bżuhu", choć zaledwie miesiąc wcześniej wydała pozwolenie na jej druk.
Zobacz więcej na temat:  futuryzm literatura książki poezja wiersze Anatol Stern proza Bruno Jasieński Aleksander Wat Tytus Czyżewski Stanisław Młodożeniec historia Polski cenzura Ministerstwo Spraw Wewnętrznych

Święto Niepodległości z innej strony. Zobacz dawne zdjęcia

11 listopada w II RP był dniem uroczystym, choć data ta stała się oficjalnym świętem narodowym dopiero od 1937 roku. Najhuczniejsze obchody odbywały się w Warszawie i w innych wielkich miastach. Oto jak wyglądało Święto Niepodległości z innej perspektywy: mniejszych ośrodków, lokalnych społeczności, ludzi, którzy w swojej małej ojczyźnie chcieli wyrazić miłość do Polski.
Zobacz więcej na temat:  fotografia Święto Niepodległości II Rzeczpospolita

Nie Saski a Piłsudskiego. Zmiana nazwy placu skłóciła PPS

Wniosek o zmianę nazwy głównego placu stolicy, który od trzech lat - w związku z utworzeniem Grobu Nieznanego Żołnierza - był miejscem celebrowania świąt narodowych, doprowadził do ostatecznego rozłamu w klubie radnych Polskiej Partii Socjalistycznej. Wydarzenia z 8 listopada 1928 roku stanowią też kamień milowy w krzepnięciu władzy sanacyjnej i kształtowaniu się kultu Marszałka. 
Zobacz więcej na temat:  Pałac Saski Józef Piłsudski II RP II Rzeczpospolita Tomasz Arciszewski