Polskie Radio
Section05

Dwudziestolecie międzywojenne

"Nuż w bżuhu". Wielki skandal kulturalny, polityczny i ortograficzny

103 lata temu po tej publikacji prasa okrzyknęła futurystów "fanatykami ludożerstwa i apostołami zboczeń", niszczącymi polszczyznę i wprowadzającymi bolszewizm. Pod naciskiem opinii publicznej cenzura zatrzymała cały nakład jednodniówki "Nuż w bżuhu", choć zaledwie miesiąc wcześniej wydała pozwolenie na jej druk.
Zobacz więcej na temat:  futuryzm literatura książki poezja wiersze Anatol Stern proza Bruno Jasieński Aleksander Wat Tytus Czyżewski Stanisław Młodożeniec KULTURA historia Polski cenzura Ministerstwo Spraw Wewnętrznych

Radykalny tekst w tonie manifestu. "Bulion z gwoździ" Czesława Miłosza

Czesław Miłosz – poeta, pisarz, eseista. Jeden z najwybitniejszych, a zarazem wzbudzających do dziś największe kontrowersje polskich twórców. Po raz pierwszy wzbudził głośne dyskusje w 1931 roku, publikując w piątym numerze wileńskich "Żagarów" manifest "Bulion z gwoździ". Co postulował w nim poeta?
Zobacz więcej na temat:  Jan Kanty Zienko Czesław Miłosz Dwójka literatura literatura polska KULTURA pisarz

Afera żyradowska. Upadek fabryki i miasta

- Można mówić o tym, jak wielkich kwot ta sprawa dotyczyła, losu ile osób, czyli ludności miasta Żyrardów, zlokalizowanego między Łodzią a Warszawą, które w zasadzie było miastem jednej fabryki. Kiedy coś działo się z Zakładami żyrardowskimi, których ta afera dotyczyła, to źle działo się też w samym mieście - mówił w Polskim Radiu 24 Jerzy Łazor, historyk.
Zobacz więcej na temat:  II wojna światowa historia Polski Żyrardów

"Między przepaścią a nadzieją"? Kobiety w sztuce XX-lecia międzywojennego

Kobiety w sztuce XX-lecia międzywojennego nie miały łatwego zadania. Często wchodziły w ten okres bez ukończonych szkół, były lekceważone. Jedna z najwybitniejszych artystek tego czasu, Zofia Stryjeńska, tak charakteryzowała przełom epok, w którym przyszło jej funkcjonować: "Urodziłam się za późno by tańczyć kankana, a za wcześnie by podziwiać rozbicie atomu. Oscyluję więc krańcowo między przepaścią a nadzieją". 
Zobacz więcej na temat:  Hanna Wróblewska Grzegorz Kalinowski Zofia Stryjeńska SZTUKA malarstwo Tamara Łempicka

II Rzeczpospolita. Nowe elity przejęły władzę po śmierci Piłsudskiego

Podczas nieudanego dla Polaków mundialu w Japonii i Korei polscy piłkarze i trenerzy przekonywali nas, że ich gra stała na wysokim poziomie. Stary lwowiak, trener Kazimierz Górski zareagował na to słowami - "skoro było tak dobrze, to dlaczego jest tak źle?". Identyczne pytanie o II Rzeczpospolitą w audycji "Odrodzona - nieznana" postawił swoim gościom autor i gospodarz programu Grzegorz Kalinowski. Jak nowe elity rządziły państwem po śmierci Józefa Piłsudskiego?
Zobacz więcej na temat:  Grzegorz Kalinowski Józef Piłsudski Adam Leszczyński Jan Łoziński

Przedwojenne polskie kino - czy można z niego odczytać obraz rzeczywistości?

Kino dwudziestolecia międzywojennego to kino z początku zapomniane, a później przypomniane za sprawą telewizyjnego programu "W starym kinie" wielkiego kustosza tej kinematografii, Stanisława Janickiego. Czasem uwielbiane, czasem wyśmiewane, jest częścią naszej kultury. Czy było tylko lepszą, lub gorszą, rozrywką, czy może także zapisem tamtych czasów?
Zobacz więcej na temat:  Grzegorz Kalinowski kino FILM Eugeniusz Bodo Aleksander Żabczyński

Krok do poezji. Z pamiętnika Kazimierza Wierzyńskiego

- Tuwim mieszkał przy ul. Królewskiej. Rozmowa potoczyła się jak strzał z pistoletu. Recytowaliśmy sobie wiersze, jeden po drugim. Przed 20.00 poszliśmy do "Picadora". Tuwim wyjął notatnik i odczytał moją strofę. Ledwo się opamiętałem, wepchnięto mnie na estradę. Przeczytałem oczywiście "Szumi w mej głowie". W ten sposób stałem się pikadorczykiem - mówił Kazimierz Wierzyński w jednym z wywiadów. W 130. rocznicę urodzin poety sięgnęliśmy po jego archiwalne wspomnienia.
Zobacz więcej na temat:  Kazimierz Wierzyński Rok Kazimierza Wierzyńskiego wspomnienie RWE Radio Wolna Europa Dorota Gacek Skamandryci Dwójka KULTURA literatura