Portal Polskiego Radia SA
słuchaj
shopping_cart
Polskie Radio
Section05

historia Polski

Polsko-niemiecki traktat graniczny. Dokument, na który Polska czekała 45 lat

- Oto w sposób pokojowy Polacy i Niemcy usuwają źródła historycznych konfliktów i zamykają okres, w którym problem granicy dzielił nasze kraje, był dla nas Polaków źródłem obaw i poczucia zagrożenia – powiedział 14 listopada 1990 roku ówczesny premier Rzeczpospolitej Tadeusz Mazowiecki.  Zobacz więcej na temat:  HISTORIA Niemcy lata 90 Hans-Dietrich Genscher Krzysztof Skubiszewski POLSKA Rzeczpospolita

Wręczono Nagrody BohaterON 2025 im. Powstańców Warszawskich

27 osób, firm, instytucji i organizacji, które promowały wiedzę o historii Polski oraz postawy współczesnego patriotyzmu, zostało wyróżnionych Nagrodą BohaterON 2024 im. Powstańców Warszawskich. W środę wieczorem w Studiu Koncertowym Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego w Warszawie odbyła się gala Nagrody BohaterON 2025 im. Powstańców Warszawskich. Zobacz więcej na temat:  BohaterON społeczne zaangażowanie Powstanie Warszawskie

"Nuż w bżuhu". Wielki skandal kulturalny, polityczny i ortograficzny

Po tej publikacji prasa okrzyknęła futurystów "fanatykami ludożerstwa i apostołami zboczeń", niszczącymi polszczyznę i wprowadzającymi bolszewizm. Pod naciskiem opinii publicznej cenzura zatrzymała cały nakład jednodniówki "Nuż w bżuhu", choć zaledwie miesiąc wcześniej wydała pozwolenie na jej druk. Zobacz więcej na temat:  futuryzm literatura Dwudziestolecie międzywojenne książki poezja wiersze Anatol Stern proza Bruno Jasieński Aleksander Wat Tytus Czyżewski Stanisław Młodożeniec cenzura Ministerstwo Spraw Wewnętrznych

Józef Piłsudski na nowo. Jaki jest obraz Marszałka?

Biografia Józefa Piłsudskiego niezmiennie budzi emocje. Mariusz Wołos, wybitny znawca dwudziestolecia międzywojennego, profesor Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie oraz Instytutu Historii PAN w Warszawie, w swojej najnowszej książce zatytułowanej "Józef Piłsudski. Rzecz o nieprzeciętności", umieszcza Piłsudskiego w kontekstach, bez których nie sposób zrozumieć jego sposobu myślenia i działania. Zobacz więcej na temat:  Dwójka Józef Piłsudski wiedza społeczeństwo książki biografia Małgorzata Nieciecka- Mac

Mija 100 lat od powstania auta CWS T-1. Tomasz Szczerbicki o początkach motoryzacji w Polsce

W historii polskiej motoryzacji rodzimych samochodów nie było zbyt wiele, to niektóre z modeli wspominamy z ogromnym sentymentem i to był m.in. samochód CWS T-1. W "Na luzie" gościliśmy Tomasza Szczerbickiego, dziennikarza, publicystę, pisarza, kulturoznawcę, dokumentalistę, a także zapalonego miłośnika zabytkowych motocykli i samochodów, militariów, aut terenowych oraz historii społecznej Polski z ostatnich 200 lat.  Zobacz więcej na temat:  Radio kierowców radio kierowców online Polskie Radio Kierowców motoryzacja samochody Zbigniew Zegler

Jan Marcin Szancer: odkąd sięga moja pamięć, malowałem

– Zabawa przy pomocy farb, kredek, pędzelków była moim najulubieńszych zajęciem. I tak już zostało – wyznał Jan Marcin Szancer w Polskim Radiu. Radiowe archiwa pełne są barwnych opowieści artysty o jego biografii prywatnej, twórczości oraz ludziach, którzy wywarli znaczący wpływ na jego życiowe wybory. Zobacz więcej na temat:  Jan Marcin Szancer grafika Stanisław Wyspiański Kraków Warszawa telewizja malarstwo Jan Matejko ilustracja Jan Brzechwa

Scalanie kraju po zaborach. Od trzech światów do jednej Polski

„Z trzech odmiennych światów, z trzech państw, z trzech cywilizacji, z trzech różnych urządzeń społecznych, zrosło się jedno państwo, jeden naród. Zrosło się, ale szwami, które długo jeszcze się jątrzyć będą” — pisał Stefan Żeromski w Przedwiośniu. Te słowa doskonale oddają trudny proces, który rozpoczął się po 11 listopada 1918 roku — połączenia trzech zupełnie różnych części dawnej Rzeczpospolitej w jedno państwo polskie. O tym, jak wyglądało „zszywanie Polski”, opowiada dr Stefan Artymowski, kustosz Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. Zobacz więcej na temat:  Święto Niepodległości odzyskanie niepodległości 11 listopada Józef Piłsudski wolność

Niemcy na wschodzie. Mniej znany aspekt odzyskiwania przez Polskę niepodległości

Gdy 11 listopada 1918 roku Polska odzyskała niepodległość, na froncie wschodnim wciąż znajdowały się tysiące niemieckich żołnierzy. Ich obecność niosła ze sobą zagrożenie dla młodego państwa polskiego, a na terenach, które okupowali, dochodziło do krwawych walk z polskimi patriotami. Jednocześnie niespiesznie ewakuowane oddziały niemieckie tworzyły strefę buforową, która przez kilka miesięcy oddzielała Polskę od bolszewickiej Rosji. Tak czy inaczej niektóre polskie miasta musiały czekać na niepodległość nawet pół roku dłużej. Zobacz więcej na temat:  HISTORIA I wojna światowa II Rzeczpospolita 11 listopada odzyskanie niepodległości Józef Piłsudski wojna polsko-bolszewicka

Walka, miłość i poświęcenie. Przedwojenne kino patriotyczne

- Filmy patriotyczne zaczęto produkować już od 1919 roku. Szczególnie popularny był wówczas temat I wojny światowej - mówił krytyk filmowy Michał Pieńkowski w Polskim Radiu. - Zawsze na pierwszym planie był wątek romansowy, bo wiadomo, że bez wątków miłosnych to filmów w ogóle wtedy nie mogło być - dodał. Zobacz więcej na temat:  I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka wojna 1920 kino FILM niepodległość 11 listopada Józef Piłsudski HISTORIA

POLSKIE RADIO 24 Armia II RP. W obronie ojczyzny stawali nie tylko Polacy

107 lat temu, 11 listopada 1918 roku, Polska odzyskała niepodległość. O wolność walczyli także obywatele polscy różnych narodowości i wyznań. Między innymi Żydzi, Gruzini, Ukraińcy i Niemcy. O tym, jak wyglądała odrodzona polska armia, mówił w Polskim Radiu 24 historyk Piotr Kolanek z Muzeum Wojska Polskiego w Sochaczewie. Zobacz więcej na temat:  HISTORIA II Rzeczpospolita II RP Święto Niepodległości