Polskie Radio
Section05

konstytucja 3 maja

230. rocznica bitwy pod Zieleńcami i ustanowienia Virtuti Militari. Przyznano pośmiertne odznaczenia

Przy Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie odbyła się uroczystość z okazji 230. rocznicy zwycięskiej bitwy pod Zieleńcami, stoczonej z wojskami rosyjskimi w obronie Konstytucji 3 Maja. Tego samego dnia przypada także rocznica ustanowienia najwyższego w Polsce, a zarazem najstarszego na świecie odznaczenia wojskowego - Orderu Wojennego Virtuti Militari.
Zobacz więcej na temat:  POLSKA historia Polski regiony mazowieckie Warszawa Powstanie Warszawskie

Rocznica bitwy pod Zieleńcami. Uroczystości w Warszawie

Dziś odbędą się uroczystości z okazji 230. rocznicy bitwy pod Zieleńcami w obronie Konstytucji 3 Maja, do której doszło 18 czerwca 1792 roku. Dla uczczenia zwycięstwa nad wojskami Imperium Rosyjskiego, cztery dni później, 22 czerwca, król Stanisław August Poniatowski ustanowił Order Wojenny Virtuti Militari, najwyższe polskie odznaczenie wojenne, nadawane za wybitne zasługi na polu bitwy. Jest najstarszym orderem wojskowym przyznawanym na świecie do chwili obecnej. Jego dewiza brzmi - Honor i Ojczyzna. Do tej pory nadano go ponad 26 tysiącom osób.
Zobacz więcej na temat:  POLSKA HISTORIA

Konstytucja marcowa. "Budowanie fundamentów nowego państwa"

Uchwalenie 17 marca 1921 roku konstytucji położyło podwaliny pod budowę nowego państwa polskiego, które 11 listopada 1918 roku rozpoczęło swoją historię po 123 latach zaborów. - To czas chyba nieporównywalny z żadnym innym okresem - mówi w Programie 1 Polskiego Radia o uchwaleniu Konstytucji marcowej prof. Andrzej Nowak.
Zobacz więcej na temat:  Dorota Truszczak historia Polski Dwudziestolecie międzywojenne dyplomacja Andrzej Nowak Józef Piłsudski rząd reformy 11 listopada historia Europy Senat Księstwo Warszawskie Roman Dmowski Ignacy Daszyński Maciej Rataj

Od przyjaźni do rywalizacji. Czy Branicki chciał porwać króla Stanisława Augusta?

To mało znany epizod z 1791 roku. Po uchwaleniu Konstytucji 3 maja Sejm jeszcze przez 2 miesiące obradował, po czym nastąpiła letnia przerwa w pracach parlamentu. Warszawa opustoszała, król Stanisław August wyjechał do Łazienek. I wtedy, w lipcu 1791 r. po mieście zaczęły krążyć plotki o planach porwania monarchy.
Zobacz więcej na temat:  historia Polski Stanisław August Poniatowski Katarzyna Kobylecka NAUKA

Od Konstytucji 3 maja do upadku I Rzeczpospolitej [REPORTAŻ]

- Niestety Konstytucja 3 maja była spóźniona i nie rozwiązała problemów Rzeczpospolitej. Niektórzy historycy uważają, że Sejm Czteroletni i konstytucja w pewien sposób przyspieszyły II rozbiór, a później III rozbiór Rzeczpospolitej i upadek państwa - mówi w reportażu "3 maja - studium upadku" Marek Chodowski, nauczyciel historii w I Liceum Ogólnokształcącym im. Stanisława Staszica w Lublinie.
Zobacz więcej na temat:  czesława borowik reportaż reportaż w Jedynce

"3 maja - studium upadku" - reportaż Czesławy Borowik

Kiedy uchwalano Konstytucję 3 maja, Rzeczypospolita była już po pierwszym rozbiorze. Zdesperowani postępowi posłowie uchwalili ją, wykorzystując świąteczną nieobecność tych, którzy byli zagorzałymi przeciwnikami reformy państwa. Wkrótce doszło do kolejnych rozbiorów. Jak to zrozumieć? Sukces zrodził porażkę? Autorka reportażu zadała to pytanie ludziom nauki i muzealnikom.
Zobacz więcej na temat:  czesława borowik reportaż

Wiceszef dyplomacji USA: Polska całą swoją historią symbolizuje pragnienie wolności

Polska stoi w awangardzie narodów wspierających walkę Ukraińców i Białorusinów o wolność i całą swoją historią symbolizuje pragnienie wolności - oceniła asystent sekretarza stanu USA ds. europejskich Karen Donfried podczas uroczystości z okazji święta Konstytucji 3 maja w Waszyngtonie. Na obchodach w stolicy USA obecny był również wicepremier Piotr Gliński.
Zobacz więcej na temat:  ŚWIAT USA Ameryka POLSKA historia Polski Rosja

Sztafeta pokoleń w walce o Niepodległą

Święto Konstytucji 3 Maja skłania do refleksji na temat zmagań wielu pokoleń, które walczyły o niepodległość Polski. Wiedza o tych zmaganiach jest fundamentem naszej tożsamości, a tożsamość jest niezbędna dla podtrzymania polskiej suwerenności także i dziś. Dlatego tak ważna jest pamięć. Jak ją zachować? Jak ją pielęgnować?
Zobacz więcej na temat:  społeczeństwo Klub Trójki Arkadiusz Gołębiewski Trójka 3 Maja historia Polski Syberia niepodległość patriotyzm PRL Solidarność

"Konstytucja była uwieńczeniem naprawy państwa". Przypominamy historyczne przemówienie Lecha Kaczyńskiego z 2009 r.

- Konstytucja z 3 maja 1791 roku była uwieńczeniem dzieła naprawy naszego państwa - powiedział prezydent RP Lech Kaczyński w Warszawie 2009 roku, podczas ostatnich przed jego śmiercią obchodów rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja. W swoim wystąpieniu nawiązał do rządów PiS w latach 2005-2007, kiedy opozycja głosiła "zagrożenie demokracji" - podobnie jak przeciwnicy uchwalenia konstytucji w XVIII wieku. 
Zobacz więcej na temat:  POLSKA Lech Kaczyński polityka Prawo i Sprawiedliwość historia Polski

"Wyraz braku szacunku i buty". Prezes TK mocno skomentowała debatę w PE nt. praworządności w Polsce

Prezes Trybunału Konstytucyjnego Julia Przyłębska w wywiadzie dla TVP Info nawiązała do debaty odbywającej się w Parlamencie Europejskim. - Atakowanie Rzeczpospolitej w dniu 3 maja, organizowanie na terenie PE debaty na temat praworządności w Polsce, to wyraz braku szacunku i buty - oceniła.
Zobacz więcej na temat:  POLSKA Trybunał Konstytucyjny Julia Przyłębska sądownictwo Unia Europejska konstytucja Sąd Najwyższy Parlament Europejski

"Niezła historia". Wydanie specjalne [POSŁUCHAJ]

Konstytucja uchwalona 3 maja 1791 roku była pierwszą nowoczesną ustawą zasadniczą w Europie i drugą na świecie. Jest dziełem oświeceniowych reformatorów, których celem było ratowanie pogrążonej w chaosie Rzeczpospolitej. Co wiemy o tej ustawie? W jakich okolicznościach została uchwalona? Jaki przebieg miały obrady? Jak ją przyjęto? - Zapraszamy do wysłuchania specjalnego, świątecznego cyklu audycji "Niezła historia". 
Zobacz więcej na temat:  Trójka Tomasz Gajownik konstytucja