"Jak dzicz". Świadkowie o agresji sowieckiej w 1939 roku – To już będę zawsze pamiętał. Tę noc pochmurną, przerażającą dla nas wszystkich, to głuche dudnienie ciężkiego żelastwa. I wkraczające późno nocą do Wilna czołgi radzieckie – opowiadał w archiwalnym radiowym nagraniu Bogdan Rudnicki, wilnianin. Takich przejmujących wspomnień o 17 września 1939 roku zachowało się w Polskim Radiu znacznie więcej. Zobacz więcej na temat: II wojna światowa 17 września 1939 ZSRR Lwów Grodno Wilno agresja sowiecka 85 lat od sowieckiej agresji na Polskę
Ksawery Jasieński. Jeden z najsłynniejszych radiowych głosów – Na ostatnim roku studiów podczas ćwiczeń gimnastycznych spadłem i trzasnął mi kręgosłup. Trafiłem do szpitala, czekałem chyba z miesiąc na gips. I czytałem moim towarzyszom niedoli książkę. Bardzo im się to spodobało – zaczął Ksawery Jasieński swoją opowieść o tym, jak stał się lektorem radiowym. Ten wybitny lektor i spiker Polskiego Radia oraz Telewizji, a także głos warszawskiego metra, kończy 13 września 94 lata! Zobacz więcej na temat: Polskie Radio Warszawa stan wojenny metro
Zwano go "architektem władzy". 60. rocznica śmierci Bohdana Pniewskiego Willa własna, rozgłośnia Polskiego Radia, Sądy Grodzkie, Teatr Wielki i rozbudowa kompleksu budynków Sejmu to jedne z licznych projektów architekta "salonu i władzy" Bohdana Pniewskiego. 5 września minęło 60 lat od śmierci "niezniszczalnego" przedstawiciela modernizmu i profesora Politechniki Warszawskiej. Zobacz więcej na temat: Warszawa historia Polski architektura Polskie Radio Sejm Teatr Wielki - Opera Narodowa rocznica Bohdan Pniewski
"Mama urodziła mnie po raz drugi". Jerzy Ficowski o wojennym cudzie – Mama postanowiła mnie ratować. Ale jak dotarła do tego Niemca? Nie wiadomo. Gdzie były straże? Gdzie były rolki drutu kolczastego przed wejściem? – opowiadał w archiwalnym radiowym nagraniu Jerzy Ficowski, przywołując dramatyczny epizod z czasów II wojny. We wspomnieniach tego poety zachowały się historie o niezwykłym ocaleniu, ale i o tych, których zgładzono, a którym nie można było pomóc. Zobacz więcej na temat: Jerzy Ficowski literatura II wojna światowa Żydzi poezja Powstanie Warszawskie
"Jadą wozy kolorowe". Autor słynnej piosenki opowiada, jak odkrył dla Polski Cyganów – Po II wojnie nauczyłem się ich języka. Zacząłem z nimi wędrować i wszedłem głębiej w ich życie – mówił w archiwalnej radiowej audycji Jerzy Ficowski, autor m.in. książki "Cyganie na polskich drogach", a także przebojowej piosenki "Jadą wozy kolorowe", o swojej fascynacji kulturą Romów. Zobacz więcej na temat: Jerzy Ficowski Cyganie poezja etnografia II wojna światowa
"1 września obudziły mnie syreny". Świadkowie o początku II wojny – O szóstej rano pierwszego września rozległ się potworny hałas. Cały dom drżał. Zerwaliśmy się. Przez okno widzieliśmy, jak od strony Krosna szły dymy – opowiadał w archiwalnym radiowym nagraniu grafik i malarz Franciszek Starowieyski. Takich osobistych wspomnień o okolicznościach wybuchu II wojny światowej zachowało się w Polskim Radiu znacznie więcej. Zobacz więcej na temat: II wojna światowa wrzesień 1939 Niemcy Warszawa
"Wojna jest, panowie, wyłazić z wody!". Posłuchaj wspomnień z 1 września 1939 roku "Gdzie byłem, co robiłem w piątkowy poranek 1 września 1939 roku?". O tym szczególnym momencie – który okazał się punktem zwrotnym w dziejach świata, po którym już nie było tak samo – opowiadali przed laty przed mikrofonem Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa m.in. dziennikarze i artyści. Dużo w tych historiach codzienności i najzwyklejszych spraw. Zobacz więcej na temat: II wojna światowa wrzesień 1939 III Rzesza II RP Niemcy
Jan Ekier. "Spłacić dług Narodu wobec Fryderyka Chopina" – Oddzielenie tego, co było obcym nalotem, a co intencją Chopina, stanowiło niezwykle trudne zadanie. Ale była to fantastyczna przygoda – mówił w archiwalnych radiowych nagraniach Jan Ekier. 29 sierpnia wspominamy 112. rocznicę urodzin tego wielkiego znawcy kompozytora z Żelazowej Woli, a także cenionego pianisty i pedagoga. Zobacz więcej na temat: Jan Ekier Fryderyk Chopin muzyka klasyczna Kraków II wojna światowa Powstanie Warszawskie koncert konkurs chopinowski
Anna German. "Wszystko, co czuję do ludzi i świata, to postawa życiowa mojej babci" - Choć moja babcia była cudowna, prawie wszystko jej zawdzięczam, przez całe dzieciństwo z utęsknieniem czekałam na powrót mamy z pracy, na rozmowy przy stole - opowiadała Anna German w jednym z archiwalnych radiowych nagrań. 26 sierpnia wspominamy 43. rocznicę śmierci tej znakomitej piosenkarki. Zobacz więcej na temat: Anna German piosenka
Tak Polacy spędzali ostatnie lato przed II wojną Jaka atmosfera panowała w Polsce latem 1939 roku? Gdzie wyjeżdżano na wakacyjne wojaże, kto wybierał modne i drogie kurorty? Czy w ciepłe miesiące na plażach Bałtyku czy w cieniu gór spodziewano się, co za chwilę nastąpi? Zobacz więcej na temat: II wojna światowa 1939 Anna Lisiecka Dwudziestolecie międzywojenne wakacje lato
50 lat temu zmarł Adolf Dymsza, jeden z najwybitniejszych komików polskiego kina Warszawska publiczność mówiła o nim "Dodek". Adolf Dymsza był obdarzony wyjątkowym talentem komicznym. Był artystą kabaretowym i rewiowym, gwiazdą polskiego kina przedwojennego. Wykonywał skecze, piosenki i monologi pisane specjalnie dla niego przez Juliana Tuwima. Na scenie występował m.in. wraz Hanką Ordonówną czy Mirą Zimińską. Zobacz więcej na temat: Adolf Dymsza film polski komedia kino Dwójka
Przewidział swoją śmierć. Tadeusz Gajcy, powstaniec, który zostawił nam przesłanie Miał zaledwie 22 lata, kiedy – 81 lat temu, 16 sierpnia 1944 roku – zginął w Powstaniu Warszawskim. Na kilka miesięcy przed śmiercią napisał niezwykły wiersz, w którym zwracał się do "do potomnego". – Wiedział, że jego życie jest skończone – mówił w Polskim Radiu literaturoznawca Bronisław Maj o tym nieco zapominanym wielkim poecie. Zobacz więcej na temat: Tadeusz Gajcy Powstanie Warszawskie II wojna światowa literatura poezja Warszawa
Stanisław Różewicz. Filmowe opowieści od roli muchomora po reżyserowanie - Trzy dni po maturze wziąłem walizeczkę, którą dostałem od brata, Tadeusza, i pojechałem do Łodzi. Tam pierwszy raz zobaczyłem filmowe atelier - mówił w Polskim Radiu ceniony reżyser. W 101. rocznicę urodzin Stanisława Różewicza zapraszamy do wysłuchania jego wspomnień. Zobacz więcej na temat: Tadeusz Różewicz Stanisław Różewicz kino II wojna światowa
"Czy chciałbym przeżyć swoje życie inaczej?". Czesław Miłosz w szczerych wywiadach Dziś mija 21. rocznica śmierci Czesława Miłosza. To dobra okazja, by przypomnieć z radiowych archiwów wypowiedzi poety, które układają się w swoisty - złożony z wielkich nazwisk i osobistych opowieści - alfabet. Zobacz więcej na temat: Czesław Miłosz poezja literatura
Ekstremalne upały w Polsce to coś nowego? Pod koniec XVII wieku "ziemia została spalona przez gwałtowny żar słońca". W rekordowym lipcu 1921 roku Kraków był "w piekle upałów". Tym, co łączy relacje z przeszłości o wysokich letnich temperaturach z newsami o upałach 2025 roku, może być jedno: alarmujący, gorączkowy, czasem i apokaliptyczny ton. Zobacz więcej na temat: upały lato rekordy susza dokumenty
Księżna Daisy – miłość, zdrada i cierpienie. Dramatyczne życie pani na zamku Książ Zespół zamkowo-parkowy Książ w Wałbrzychu został uznany przez prezydenta RP za pomnik historii. To dobra okazja, by przypomnieć skomplikowane dzieje życia księżnej Daisy – fascynującej postaci na trwałe związanej z zamkiem Książ. Zobacz więcej na temat: Zamek Książ Niemcy Anglia Wałbrzych I wojna światowa II wojna światowa księżna Daisy
Unikatowa relacja polskiego zakonnika, który przeżył atak atomowy na Nagasaki – Ponieważ wcześniej była syrena i nalot się skończył, myśleliśmy, że już nie będzie zagrożenia. Zaczęliśmy dalej pracować. Nagle powstał straszny wiatr – mówił w 1957 roku przed mikrofonem Radia Wolna Europa o. Mieczysław Mirochna, współpracownik św. Maksymiliana Kolbego, wspominając zniszczenie Nagasaki przez bombę atomową. Zobacz więcej na temat: Hiroszima Nagasaki Japonia USA Maksymilian Maria Kolbe bomba atomowa
Znali Prusa jako dzieci. Opowiedzieli o tym pod koniec życia "Bardzo lubił dzieci", "emanowała z niego dobroć", "przyjacielski dla wszystkich", "szalenie skromny" – tak po dziesiątkach lat w Polskim Radiu wspominali Bolesława Prusa ci, którzy poznali pisarza w wieku kilku lub kilkunastu lat. Zobacz więcej na temat: Bolesław Prus Nałęczów Warszawa dzieci literatura pisarz Milanówek