Polskie Radio
Section05

Żydzi

Żyd zakochany w języku morderców. Życie, śmierć, poezja i milczenie Paula Celana

– Paul Celan stracił całą rodzinę podczas Holokaustu, ale jemu się udało przeżyć. I został mu język niemiecki, język morderców jego rodziny. Nie był w stanie i nie chciał się wyzwolić z tego języka – mówił w Polskim Radiu Zbigniew Herbert o twórcy, którego uważał "za jednego z największych poetów XX wieku".
Zobacz więcej na temat:  Holokaust Paul Celan literatura poezja Rumunia Niemcy Francja Czerniowce HISTORIA Ryszard Krynicki Zbigniew Herbert ZSRR nazizm hitlerowskie obozy koncentracyjne niemieckie nazistowskie obozy koncentracyjne

Śmierć Brunona Schulza. "Przyszedł po chleb. Zginął od strzałów w tył głowy"

– Od ulicy Mickiewicza nadszedł Karl Günther, zbliżył się do Schulza. Ten biegać nie umiał, no i myślał, że Niemiec nie będzie do niego strzelał – opowiadał w Polskim Radiu o ostatnich chwilach życia znakomitego pisarza Alfred Schreyer. 19 listopada mija 82. rocznica śmierci Brunona Schulza.
Zobacz więcej na temat:  Bruno Schulz II wojna światowa Drohobycz Niemcy wspomnienie zabójstwo nazizm Holokaust III Rzesza HISTORIA

Między dramatem a urodą życia. Roma Ligocka i jej "terapeutyczne opowieści"

– Mój czytelnik musi wiedzieć, że po przejmującej scenie, która mnie samą łapie wciąż za gardło, wyjdziemy na słoneczną ulicę, kupimy sobie czereśnie, zjemy je. Nie znoszę autorów, którzy poruszają się tylko w ramach czerni albo tylko w ramach bieli – mówiła w Polskim Radiu Roma Ligocka. Ta popularna pisarka, autorka słynnej "Dziewczynki w czerwonym płaszczyku", kończy dziś 86 lat.
Zobacz więcej na temat:  Roma Ligocka literatura wspomnienie II wojna światowa psychologia filozofia

"Każda książka jest przygodą". Józef Hen o życiu i o pisaniu

– Nie można sobie powiedzieć: teraz napiszę arcydzieło. Wtedy to na pewno nie będzie to. Arcydzieło powstaje mimochodem – mówił Józef Hen w Polskim Radiu w 2013 roku. Znakomity twórca chętnie dzieli się na antenie swymi wspomnieniami, opowieściami i refleksjami.
Zobacz więcej na temat:  Józef Hen historia Polski historia PRL KSIĄŻKA książki literatura proza Tadeusz Boy-Żeleński Warszawa Holokaust II wojna światowa pisarz

Operacja "Dożynki". Niemcy mordują 42 tys. Żydów z Generalnego Gubernatorstwa

- Z głośników od rana rozbrzmiewały melodie walców Straussa, która zagłuszała nieustanny terkot karabinów maszynowych i krzyki konających - wspominał na antenie Polskiego Radia były więzień obozu koncentracyjnego na Majdanku. Była to największa jednostkowa eksterminacja dokonana w historii niemieckich nazistowskich obozów koncentracyjnych.
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA II wojna światowa Majdanek Niemcy niemieckie nazistowskie obozy koncentracyjne nazizm III Rzesza Holokaust

Synagoga Wielka w Katowicach. Zabytek, którego już nie ma

12 października 1900 roku odbyło się uroczyste otwarcie Synagogi Wielkiej w Katowicach. Przed II wojną światową była to największa bożnica w mieście, mogąca pomieścić ponad tysiąc wiernych i przykuwającą uwagę swoją zdobioną kopułą i wielkimi neogotyckimi oknami. Świątynia nie dotrwała do naszych czasów - została spalona przez Niemców na początku września 1939 roku. 
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA historia Polski Katowice zabytki śląskie II wojna światowa

Chrześcijanie, muzułmanie i Żydzi ocalają skarby starożytności. Szkoła Tłumaczy w Toledo

W pierwszej połowie XII wieku arcybiskup Rajmund I założył w Toledo ośrodek przekładowy, w którym chrześcijanie, muzułmanie i Żydzi tłumaczyli z języka arabskiego m.in. antyczne dzieła. W Międzynarodowym Dniu Tłumacza warto przypomnieć to jedno z miejsc, dzięki któremu Europa uzyskała dostęp do skarbnicy dawnej wiedzy.  
Zobacz więcej na temat:  średniowiecze starożytność filozofia literatura Hiszpania tłumaczenie islam chrześcijaństwo

"Biblio, ojczyzno moja". Roman Brandstaetter i opowieści oparte na Księdze

- Godziły się w nim dwie natury, wywodzące się z dwóch różnych kultur: stara kultura żydowska i tradycja grecko-rzymska, polska, franciszkańska – mówiła w 2001 roku Teresa Kalińska w audycji Polskiego Radia poświęconej Romanowi Brandstaetterowi. 28 września mija 36. rocznica śmierci tego znakomitego poety i tłumacza, autora monumentalnej powieści "Jezus z Nazaretu".
Zobacz więcej na temat:  Roman Brandstaetter Biblia literatura poezja II wojna światowa Dwudziestolecie międzywojenne chrześcijaństwo HISTORIA

Słowo "Żegota" oznaczało życie dla skazanych na Zagładę

27 września 1942 roku powstał Tymczasowy Komitet Pomocy Żydom. Założono go z inicjatywy Zofii Kossak-Szczuckiej, znanej pisarki, współzałożycielki konspiracyjnego Frontu Odrodzenia Polski. Członkowie "Żegoty" zostali upamiętnieni w Izraelu zasadzeniem drzewka w Alei Sprawiedliwych wśród Narodów Świata w Instytucie Pamięci Yad Vashem w Jerozolimie.
Zobacz więcej na temat:  Europa getto warszawskie II wojna światowa Irena Sendlerowa Jerozolima Władysław Bartoszewski