Polskie Radio
Section05

Adam Mickiewicz

"Dziady" dawnych Gardzienic

To nagranie jest "wywoływaniem duchów". Chcemy wysłuchać, co mają do powiedzenia, a jednocześnie głęboko pokłonić się wczesnym "Gardzienicom", których metoda pracy wydaje nam się niezwykła. Dominik Gac i Michałem "Nihilem" Kuźniakiem przywołują archiwalne nagrania teatru "Gardzienice" i strzępki opowieści mieszkańców wsi w słuchowisku "Dziady".
Zobacz więcej na temat:  folk folklor muzyka ludowa kultura ludowa sztuka ludowa etnografia world music Piotr Kędziorek Maniucha Bikont Dziady

Polska na wygnaniu. Wielka Emigracja pozwoliła nam przetrwać

Choć pojedyncze punkty oporu broniły się do końca października, to przekroczenie granicy Prus przez główny korpus wojsk powstańczych 5 października 1831 roku oznaczało upadek powstania. Podobnie jak żołnierze, granice Kongresówki opuściły tysiące ludzi, dając początek fenomenowi polskiego życia kulturalno-politycznego poza ojczystą ziemią.
Zobacz więcej na temat:  emigracja powstanie listopadowe romantyzm Adam Jerzy Czartoryski Fryderyk Chopin Cyprian Kamil Norwid Zygmunt Krasiński Juliusz Słowacki Joachim Lelewel

Towarzystwo Filomatów. Mickiewicz debiutuje jako poeta i biurokrata

– Towarzystwo Filomatów, czasami posądzane o związki z masonerią, miało bardzo rozbudowaną hierarchię, referaty wygłaszano co tydzień, a wielkie posiedzenia wyborcze odbywały się co trzy miesiące – mówił w Polskim Radiu w 2002 roku dr Eligiusz Szymanis, znawca literatury romantycznej.
Zobacz więcej na temat:  Wilno Wileńszczyzna romantyzm literatura literatura polska poezja historia Polski HISTORIA represje procesy polityczne studenci

"Mickiewicz? To polski Petrarka". Maurycy Mochnacki jako apostoł romantyzmu

Był jednym z pierwszych, którzy poznali się na geniuszu Adama Mickiewicza. W słynnym sporze romantyków z klasykami stanął po stronie nowej poezji. Maurycy Mochnacki - publicysta, uczestnik powstania listopadowego - należał do najważniejszych teoretyków epoki, która miała się stać dla naszej kultury przełomowa.
Zobacz więcej na temat:  Maurycy Mochnacki romantyzm oświecenie literatura tożsamość poezja HISTORIA

Polskie Radio 24 "Niepewność. Zakochany Mickiewicz". Aktorzy o wyzwaniu

- Presja była o tyle spora, że mierzyliśmy się z wyobrażeniami ludzi na temat tych postaci i tamtych czasów. Musieliśmy znaleźć swoją formę opowiadania, dokonać wyboru - mówiła w Polskim Radiu 24 Aleksandra Piotrowska, aktorka grająca postać Maryli Wereszczakówny, która wraz z Piotrem Mikołajczakiem, producentem filmu, była gościem Mai Kluczyńskiej.
Zobacz więcej na temat:  Polskie Radio film polski kino

"Cel pisania polega na tym, że wierzy się w zbawienie ludzi". Czesław Miłosz u kresu życia

- Szukam nowego języka, którym można byłoby mówić o religii. Poezja nie jest zastępstwem religii, ale może prowadzić na pewną granicę trudnego myślenia o budowie wszechświata. Jest siłą napędową do myślenia religijnego - mówił Czesław Miłosz w archiwalnym wywiadzie, przeprowadzonym z okazji wydania tomu "Druga przestrzeń" (2002), w którym znalazł się "Traktat teologiczny".
Zobacz więcej na temat:  Czesław Miłosz Małgorzata Szymankiewicz poezja teologia religia filozofia KULTURA Dwójka

"Czytać Mickiewicza?" Dyskusje wokół listy lektur od zawsze były gorące

Wraca rok szkolny, a z nim dla tysięcy uczniów  - obowiązek zapoznania się z lekturami szkolnymi. Ich kanon – patrząc na jego dzieje od XIX wieku – zmieniał się z natury rzeczy. Wpływ na to miał i kontekst społeczno-polityczny, i cele nauczania, i przewartościowania na giełdzie literackich sław, i po prostu napływ nowych nazwisk. Niektórzy pisarze z tych list wydają się nieusuwalni, choć nawet i oni bywali czasem przedmiotem zażartych dyskusji.
Zobacz więcej na temat:  lektury szkolne PRL romantyzm szkoła literatura poezja

Młodzieńcza miłość wieszcza, czyli "Niepewność. Zakochany Mickiewicz"

Któż nie zna poezji Adama Mickiewicza? Wszak od podstawówki jesteśmy nią karmieni, gdyż – trawestując innego wielkiego pisarza – "Mickiewicz wielkim poetą był...". Zanim jednak jego twórczość sprawiła, że obwołano go wieszczem narodowym i wyniesiono na piedestał, był młodzieńcem pełnym emocji, a na dodatek kochliwym. O tym wczesnym etapie jego życia opowiada film "Niepewność. Zakochany Mickiewicz" Waldemara Szarka, o którym Ryszard Jaźwiński rozmawiał w swojej audycji "Trójkowo, filmowo".
Zobacz więcej na temat:  Trójka Ryszard Jaźwiński Nikodem Rozbicki Aleksandra Piotrowska FILM KULTURA kinematografia Maryla Wereszczakówna premiera Łukasz Palkowski

Po co nam poprawność językowa, kto ustala jej zasady i ich pilnuje?

W dzieciństwie często słyszymy od rodziców: "tak się nie mówi", i tu pada poprawna wersja danego słowa. Jako dorośli czasami wciąż nie wiemy, jak poprawnie odmienić jakieś słowo, jakiego wyrażenia użyć. Ale czym jest ta poprawność językowa, kto o niej decyduje? I na czym właściwie polega?
Zobacz więcej na temat:  KULTURA słowotwórstwo Rada Języka Polskiego poprawność językowa poprawna polszczyzna Bolesław Prus Henryk Sienkiewicz język polski Trójka Mateusz Adamczyk

"Niepewność. Zakochany Mickiewicz". Na ekranie między innymi Aleksandra Piotrowska

Film "Niepewność. Zakochany Mickiewicz" opowiada historię miłości młodego wieszcza i Maryli Wereszczakówny. Choć akcja dzieje się w XIX wieku, problemy zakochanych okazują się być bliskie również współczesnej młodzieży. W rolę wybranki Adama Mickiewicza wciela się Aleksandra Piotrowska. - Maryla niewątpliwie jest chłopczycą; ma w sobie bardzo duży pierwiastek męski - ocenia aktorka.
Zobacz więcej na temat:  Czwórka Ula Kaczyńska kino film polski Aleksandra Piotrowska

Zemsta i Krzyżacy. Ile jest Konrada von Wallenrode w Konradzie Wallenrodzie?

20 sierpnia 1393 roku zmarł wielki mistrz krzyżacki Konrad von Wallenrode. Kojarzy się on przede wszystkim z bohaterem poematu Adama Mickiewicza "Konrad Wallenrod". I choć wieszcz podczas pisania inspirował się życiem średniowiecznego wojownika, losy wykreowanej przez niego postaci są zupełnie zmyślone. 
Zobacz więcej na temat:  Krzyżacy historia Polski romantyzm literatura Litwa średniowiecze poezja POLSKA

Józef Hoene-Wroński. Matematyka, Rosja i odkrycie "przeznaczeń ludzkości"

– Twierdził, że jest powołany do objawienia ludziom prawdy absolutnej i przeprowadzenia reformy powszechnej filozofii, matematyki, astronomii i techniki w oparciu o własny system filozoficzny – mówił w Polskim Radiu prof. Andrzej Notkowski o ideach Józefa Hoene-Wrońskiego. 9 sierpnia mija 171. rocznica śmierci tego oryginalnego myśliciela, matematyka, twórcy filozofii mesjanistycznej.
Zobacz więcej na temat:  oświecenie romantyzm filozofia religia Rosja Tadeusz Kościuszko wynalazcy matematyka

Powojenne losy "Panoramy Racławickiej" i innych polskich zbiorów ze Lwowa

Po II wojnie światowej podjęto trud odzyskania pozostałych we Lwowie zabytków polskiej kultury, w tym "Bitwy pod Racławicami". Starania zakończyły się sukcesem i 18 lipca 1946 roku słynny obraz Wojciecha Kossaka i Jana Styki wraz z częścią zbiorów lwowskiego Ossolineum został przekazany polskiej stronie. 
Zobacz więcej na temat:  historia Polski Lwów zabytki Jan Matejko ZSRR II wojna światowa III Rzesza okupacja niemiecka

Z Francji, Szwajcarii, a nawet Turcji. Pośmiertne peregrynacje wybitnych Polaków

4 lipca 1890 roku pochowano na Wawelu sprowadzone z Paryża szczątki Adama Mickiewicza. Jak pokazała historia, nie był to jedyny przypadek, gdy Rzeczpospolita zabiegała o przetransportowanie prochów wielkiego Polaka do ojczyzny. W ciągu ostatnich dwustu lat miało miejsce kilkanaście takich sytuacji. Oto opowieści o niektórych z nich. 
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA Władysław Sikorski Cyprian Kamil Norwid Henryk Sienkiewicz Fryderyk Chopin Maurycy Mochnacki pogrzeby śmierć Powstanie Warszawskie Francja Szwajcaria