Jak rozpoznać heretyka? Kościół, rebelianci i trudne pytania Co łączy herezje znane z dziejów Europy? Odpowiedź – mówił prof. Leszek Kołakowski w radiowym cyklu opowieści o historii ruchów heretyckich – kryje się już w samej greckiej nazwie: "hairesis", czyli "wybór". Chodzi o niepoprawne z punktu widzenia Kościoła, bo samodzielne, decyzje w sprawach wiary. Zobacz więcej na temat: średniowiecze Leszek Kołakowski chrześcijaństwo teologia Kościół katolicki
Ireneusz Kania i (prawie) wszystkie języki świata - Zawsze miałem niezwykłą ciekawość świata jako mozaiki odmiennych kultur, sposobów bycia, duchowości. Bardzo to mnie pociągało i chciałem jakoś się do tego zbliżyć. Dlatego uczyłem się wielu języków – opowiadał w archiwalnej radiowej audycji Ireneusz Kania. Ten znakomity tłumacz zmarł 9 października 2023 roku w wieku 83 lat. Zobacz więcej na temat: Ireneusz Kania tłumacz literatura język angielski języki obce Daleki Wschód religia
Chrześcijanie, muzułmanie i Żydzi ocalili starożytne skarby W pierwszej połowie XII wieku arcybiskup Rajmund I założył w Toledo ośrodek przekładowy, w którym chrześcijanie, muzułmanie i Żydzi tłumaczyli z języka arabskiego m.in. antyczne dzieła. W Międzynarodowym Dniu Tłumacza warto przypomnieć to jedno z miejsc, dzięki któremu Europa uzyskała dostęp do skarbnicy dawnej wiedzy. Zobacz więcej na temat: średniowiecze starożytność literatura Hiszpania tłumaczenie islam chrześcijaństwo Żydzi
Najlepszy sposób na życie? "Nikt w Polsce tak jeszcze nie myślał" "Typ mędrca". "Nieporównywalny z nikim innym". "Jeden z najwybitniejszych filozofów XX wieku". To kilka z wielu określeń, które pojawiły się w radiowych nagraniach poświęconych prof. Henrykowi Elzenbergowi. Czego możemy się dziś nauczyć od tego samotnego mistrza uważnego życia? Zobacz więcej na temat: Zbigniew Herbert stoicyzm Marek Aureliusz
Oburzenie, czyli stan moralnie dwuznaczny? Bywa dowodem moralnej wrażliwości – spontaniczną reakcją na zło, niesprawiedliwość, na naruszenie tego, co dla nas najważniejsze. Zarazem jednak łatwo wymyka się spod kontroli, stając się bronią przeciwko innym, a czasem zwyczajną grą pozorów... Zobacz więcej na temat: Michał Nowak Piotr Domeracki Dwójka
Prof. Barbara Skarga o "podłożu wszelkiego zła" – Czym jest zło, prawda, dobro? Pytając, krążymy wokół tych pojęć, zbliżamy się do tego, co mogłoby być zarysem odpowiedzi – mówiła w jednym z archiwalnych radiowych nagrań prof. Barbara Skarga, znakomita filozof, w czasie II wojny łączniczka AK, zesłana przez NKWD na ponad 10 lat do obozów pracy. Zobacz więcej na temat: wspomnienie II wojna światowa
Sny i międzyświaty Czy teraz, w tym momencie - śnimy, a może nie? To pytanie filozofowie stawiają sobie od dawna. Starożytni Egipcjanie w snach szukali wyjaśnień nurtujących problemów i spali w świątyniach, zwracając się do bogów po pomoc. Arystoteles odrzucił boskie pochodzenie snów uważając je za wynik szczątkowej działalności zmysłów. Kartezjusz między innymi od snu wywiódł tezę wątpienia we wszystko poza myśleniem. Zobacz więcej na temat: world music folklor folk Dwójka Nowa Tradycja Hanna Szczęśniak awangarda muzyka eksperymentalna improwizacja muzyka elektroniczna muzyka współczesna psychologia tradycja
Krzysztof Środa: wolę pisać książki niż rozprawy filozoficzne - Kiedyś przez kilka lat pracowałem w Polskiej Akademii Nauk jako filozof. A kiedy stamtąd odszedłem, poczułem ulgę, że już nie jestem filozofem i nie muszę więcej pisać teoretycznych tekstów, których i tak później nikt nie czyta. I gdy wiele lat później napisałem pierwszą książkę literacką, pomyślałem, że to dużo przyjemniejsze, niż pisanie rozpraw filozoficznych - mówił w Dwójce Krzysztof Środa. Zobacz więcej na temat: Monika Zając eseistyka KSIĄŻKA Dwójka Krzysztof Środa Czarne
Juliusz Słowacki. Wieszcz, którego nie chcieliśmy Pod wieloma względami miał pecha. Zanim przedwcześnie zmarł, musiał żyć w czasach, gdy gwiazdą był Adam Mickiewicz. Publiczność żądała tylko jednego geniusza. Ale w "Beniowskim" zapowiadał: "moje będzie za grobem zwycięstwo". I chyba miał rację. Zobacz więcej na temat: Juliusz Słowacki literatura poezja romantyzm książki Adam Mickiewicz Zygmunt Krasiński Cyprian Kamil Norwid Józef Piłsudski Wawel Kraków Paryż pisarz pisarze i poeci Salomea Słowacka krzemieniec historia Polski emigracja Narodowe Czytanie Andrzej Towiański
Składanie nowych całości. Wolność od i wolność do Brak ograniczeń, cierpienia i złudzeń. Wyzwolenie. To do niego prowadzą tradycyjne rytuały z różnych zakątków świata, asceza, ogień, dym, woda i trans. Zobacz więcej na temat: world music folklor folk Dwójka Nowa Tradycja Hanna Szczęśniak awangarda muzyka eksperymentalna improwizacja muzyka elektroniczna muzyka współczesna psychologia tradycja
Egzorcyzmy. Opętanie. Dysocjacja Czy nawiedzenie przez demony, utrata kontroli i kontakt z duchami przodków to prawdziwie głębokie przeżycie wewnętrzne? Trauma albo ślad zaburzeń psychicznych? A może narzędzie propagandowe i literacka fikcja? Zobacz więcej na temat: world music folklor folk Dwójka Nowa Tradycja Hanna Szczęśniak awangarda muzyka eksperymentalna improwizacja muzyka elektroniczna muzyka współczesna psychologia tradycja
Relacje Polaków w roku 1980. Wokół książki "Solidarność znaczy więź". Gość: prof. Zbigniew Stawrowski Solidarność to nie tylko logotyp, transparenty, strajki i podpisane porozumienia, lecz przede wszystkim doświadczenie więzi i współodpowiedzialności za świat. Jej fundamentem jest żywa relacja międzyludzka i wyrastające z niej zobowiązanie, które podjęły miliony Polaków w roku 1980. Ale może, 45 lat później, te wartości straciły już w praktyce na znaczeniu? Gościem Michała Nowaka jest prof. Zbigniew Stawrowski - filozof z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, dyrektor Instytutu Myśli Józefa Tischnera, autor książki "Solidarność znaczy więź". Zobacz więcej na temat: Solidarność sierpień 80
Relacje Polaków w roku 1980. Wokół książki "Solidarność znaczy więź" Solidarność to nie tylko logotyp, transparenty, strajki i podpisane porozumienia, lecz przede wszystkim doświadczenie więzi i współodpowiedzialności za świat. Jej fundamentem jest żywa relacja międzyludzka i wyrastające z niej zobowiązanie, które podjęły miliony Polaków w roku 1980. Zobacz więcej na temat: Michał Nowak Dwójka Solidarność
Józef Maria Bocheński. "Walka między mądrością a głupotą odbywa się wewnątrz nas" "Postępuj tak, abyś długo żył i dobrze ci się powodziło", głosi pierwsze przykazanie z "Podręcznika mądrości tego świata" ojca Józefa Marii Bocheńskiego. – Mądrość polega na tym, żeby żyć tak, aby życie w każdej chwili miało sens, a życie ma sens pod dwoma warunkami – pierwszy, jeśli człowiek do czegoś dąży, ma cel, a drugi – jeśli używasz chwili – mówił filozof w wywiadzie dla Polskiego Radia. Zobacz więcej na temat: Józef Maria Bocheński Uniwersytet Jagielloński II wojna światowa Monte Cassino
"Żadnej kawy! Herbata tylko z rana". Rady od Nietzschego Spójrzmy na filozofię Fryderyka Nietzschego nieco z innej strony. Autor m.in. słynnej idei o "śmierci Boga" miał w swojej twórczości bardzo różne, w tym chyba łatwiejsze do przyjęcia na początku tygodnia, myśli. Zobacz więcej na temat: Fryderyk Nietzsche zdrowie kawa herbata
"Spotkanie z nią było wielkim szokiem". Simone Weil i nieobecność Boga 24 sierpnia 1943 zmarła Simone Weil, myślicielka religijna i społeczna. – Pojmowała chrześcijaństwo mocno w duchu "Kazania na górze", a stąd zawsze brali się heretycy – mówił o niej w archiwalnej audycji Polskiego Radia prof. Zbigniew Mikołejko. Zobacz więcej na temat: Czesław Miłosz Józef Czapski Simone Weil chrześcijaństwo
Prowokacja. Między etyką a arogancją Może być zarówno niemoralna, jak i motywowana szczytnym etycznie celem. W każdym wypadku jednak obliczona jest na wywołanie określonej reakcji odbiorców. Niesie ze sobą ryzyko arogancji, ale czasami wydaje się jedyną możliwą formą komunikacji. Zobacz więcej na temat: Michał Nowak Piotr Domeracki Dwójka
"Powieszą mnie kiedyś za te prawdy". Norwid na temat Polaków Jedną ze swoich myśli na temat polskiego narodu i społeczeństwa Cyprian Kamil Norwid opatrzył zastanawiającym wstępem: "Może powieszą mię kiedyś ludzie serdeczni za te prawdy…". Przeczuwał, że to, co dalej powie, do przyjemnych i łatwych spraw nie należy. Zobacz więcej na temat: Cyprian Kamil Norwid POLSKA romantyzm