II wojna światowa w PolskieRadio.pl (2)

Polska szkoła w czasie niemieckiej okupacji

"Dla nieniemieckiej ludności Wschodu nie mogą istnieć wyższe szkoły niż czteroklasowa szkoła ludowa. Celem takiej szkoły ma być wyłącznie proste liczenie najwyżej do 500, napisanie nazwiska, nauka, że nakazem bożym jest posłuszeństwo wobec Niemców, uczciwość, pilność i grzeczność. Czytania nie uważam za konieczne", pisał w 1940 roku Heinrich Himmler, Komisarz Rzeszy do spraw Umacniania Niemczyzny.

Układ monachijski. "Naród niemiecki chce jedynie pokoju"

Londyn i Paryż uznały układ monachijski za zwycięstwo swej dyplomacji. Groźba wojny wydawała się zażegnana. Tekst postanowień odnośnie do nowego kształtu niemiecko-czechosłowackiej granicy przedstawiono stronie czechosłowackiej do podpisania, nie dopuszczając nawet do zajęcia stanowiska.

Bitwa pod Jaktorowem. Ostatni bój Grupy AK "Kampinos"

29 września 1944 roku doszło do bitwy pod Jaktorowem, w którym rozbite zostały siły Grupy Armii Krajowej "Kampinos". - Odwrót z Puszczy Kampinoskiej i bój pod Jaktorowem przypłaciło życiem ok. 200 żołnierzy, około 300 zostało rannych. Grupa AK "Kampinos" przestała istnieć – mówił Władysław Bartoszewski na antenie Radia Wolna Europa w audycji z cyklu "Dni Walczącej Stolicy".

Gen. Stanisław Sosabowski do obrońców Warszawy: żołnierze obrony stolicy, dobrze spełniliście obowiązek

- Sytuacja była napięta, głębokie wzruszenie malowało się na twarzach wszystkich. Przemówiłem krótko: "Żołnierze obrony stolicy, dobrze spełniliście obowiązek żołnierski. Niech was nie złamie chwilowe niepowodzenie, zmienne są koleje wojny. Żołnierzami zostajecie, mimo że zrzucicie mundur i przywdziejecie ubranie cywilne - wspominał gen. Stanisław Sosabowski na antenie Radia Wolna Europa. Zobacz więcej na temat: Warszawa skarby archiwum historia Stanisław Sosabowski

Wrzesień '39. Aleksander Pragłowski: Niemcy przyznali, że postawa Warszawy była bohaterska

- Blaskowitz oświadczył na początek, że przyjmuje nas jako parlamentariuszy, ale jedynie dla potwierdzenia bezwarunkowej kapitulacji. Choć nie było to dla nas zaskoczeniem, zrobiliśmy długie miny, zdradzając konsternację. Nie czekając naszej reakcji podjął dalej, że waleczna postawa Warszawy zasługuje na pewne względy - wspominał Aleksander Pragłowski na antenie Radia Wolna Europa.

"Biblio, ojczyzno moja". Roman Brandstaetter i Księga

- Godziły się w nim dwie natury, wywodzące się z dwóch różnych kultur: stara kultura żydowska i tradycja grecko-rzymska, polska, franciszkańska – mówiła w 2001 roku Teresa Kalińska w audycji Polskiego Radia poświęconej Romanowi Brandstaetterowi. 28 września mija 38. rocznica śmierci tego znakomitego poety i tłumacza, autora monumentalnej powieści "Jezus z Nazaretu".

Polskie Państwo Podziemne. Fenomen w skali Europy

W nocy z 26 na 27 września 1939 roku, tuż przed kapitulacją Warszawy, grupa oficerów z generałem Michałem Karaszewiczem-Tokarzewskim, zawiązała konspiracyjną organizację Służba Zwycięstwu Polski. Tak powstał zalążek Polskiego Państwa Podziemnego, które było ewenementem w okupowanej Europie.

Wspomnienia twórcy Służby Zwycięstwu Polski

- Oświadczyłem gotowość podjęcia się odpowiedzialności za zorganizowanie zbrojnego oporu przeciw okupantom i gotowość wszczęcia otwartej walki, gdy na to pozwoli położenie wojenne. Jeszcze przed kapitulacją Warszawy zacząłem wykonywać powierzone mi zadanie – wspominał gen. Michał Tokarzewski-Karszewicz na antenie Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa.

Słowo "Żegota" oznaczało życie dla skazanych na Zagładę

27 września 1942 roku powstał Tymczasowy Komitet Pomocy Żydom. Założono go z inicjatywy Zofii Kossak-Szczuckiej, znanej pisarki, współzałożycielki konspiracyjnego Frontu Odrodzenia Polski. Członkowie "Żegoty" zostali upamiętnieni w Izraelu zasadzeniem drzewka w Alei Sprawiedliwych wśród Narodów Świata w Instytucie Pamięci Yad Vashem w Jerozolimie.

Operacja "Market Garden". Ostatnia klęska aliantów

"Jednakże sądzę, sir, że chyba idziemy o jeden most za daleko" – słowa te okazały się trafnym proroctwem. Skierował je dowódca "Market Garden" gen. Frederick Browning do marszałka Bernarda Montgomery’ego, pomysłodawcy największej operacji powietrznodesantowej II wojny światowej. Kampania, która miała przynieść spektakularny sukces aliantom, zamieniła się w krwawą klęskę.

II wojna światowa

Wrzesień '39. Spikerka Polskiego Radia: hymn był już urwany

Polska szkoła w czasie niemieckiej okupacji

Układ monachijski. "Naród niemiecki chce jedynie pokoju"

Twierdza Modlin. Posłuchaj wspomnień bohaterów obrony z 1939

Bitwa pod Jaktorowem. Ostatni bój Grupy AK "Kampinos"

Aleksander Krzyżanowski "Wilk". Zamordowany przez bezpiekę dowódca operacji "Ostra Brama"

"Zagłada". Zniszczenia Warszawy podczas II wojny światowej

Gen. Stanisław Sosabowski do obrońców Warszawy: żołnierze obrony stolicy, dobrze spełniliście obowiązek

Wrzesień '39. Kapitulacja Warszawy - 22 dni bohaterskiej walki

Wrzesień '39. Aleksander Pragłowski: Niemcy przyznali, że postawa Warszawy była bohaterska

"Biblio, ojczyzno moja". Roman Brandstaetter i Księga

Ostatni antysowiecki partyzant ukrywał się aż do 1978 roku

Zbrodnia w Zakroczymiu. Niemiecki mord na polskich jeńcach

Polskie Państwo Podziemne. Fenomen w skali Europy

Wspomnienia twórcy Służby Zwycięstwu Polski

Słowo "Żegota" oznaczało życie dla skazanych na Zagładę

Szare Szeregi. Wychowanie przez walkę

Operacja "Market Garden". Ostatnia klęska aliantów