Polskie Radio
Section05

historia hp

"Cud nad Wisłą". Arcydzieło przedwojennej kinematografii patriotycznej

16 marca 1921 roku odbyła się premiera jednego z pierwszych polskich przebojów kinowych - "Cudu nad Wisłą" w reżyserii Ryszarda Bolesławskiego. Film ilustruje epizody wojny polsko-bolszewickiej, która toczyła się od 1919 do 1921 roku. Tytuł natomiast nawiązuje do rozegranej w sierpniu 1920 roku słynnej Bitwy Warszawskiej, nazywanej również "Cudem nad Wisłą".
Zobacz więcej na temat:  historia Polski HISTORIA FILM kino reżyser II Rzeczpospolita patriotyzm wojna 1920 bitwa warszawska

Katarzy. Tragiczny koniec największej herezji średniowiecznej Europy

Kataryzm uważany jest za największy średniowieczny ruch religijny, uznany przez Kościół katolicki za herezję. Pozostaje jednocześnie jednym z najbardziej tajemniczych. 16 marca 1244 roku upadła twierdza Montségur w Pirenejach, ostatni bastion katarów. Tym samym nadszedł ich kres. Kres poprzedzony krwawą krucjatą, której symbolem stały się słowa rzekomo wypowiedziane przez papieskiego legata Arnauda Amaury przed rzezią Béziers: "Zabijcie wszystkich! Bóg rozpozna swoich".
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA średniowiecze Francja religia

"To nadzwyczajne, szalone, ale genialne!". Prapremiera "Wesela" Stanisława Wyspiańskiego

– To był wstrząs dla publiczności nie tylko krakowskiej, ale w ogóle polskiej. Po tej premierze teatr polski już nie był taki sam – mówił historyk teatru Rafał Węgrzyniak. 16 marca 1901 roku po raz pierwszy w historii wystawiono "Wesele" Wyspiańskiego.
Zobacz więcej na temat:  Stanisław Wyspiański Wesele HISTORIA historia Polski TEATR premiera Kraków Teatr im. Juliusza Słowackiego Bronowice dramat literatura spektakl

"Ojciec chrzestny". Film z najlepszą obsadą na świecie

To, że jest to jeden z najwybitniejszych filmów na świecie nie podlega żadnej dyskusji. Francis Ford Coppola stworzył dzieło, o którym jego wielki konkurent - Stanley Kubrick powiedział, że jest jego zdaniem najlepszym filmem na świecie, a z całą pewnością ma najlepszą obsadę. 53 lata temu - 15 marca 1972 roku -odbyła się premiera filmu "Ojciec chrzestny" w reżyserii Francisa Forda Coppoli.
Zobacz więcej na temat:  kino Marlon Brando Francis Ford Coppola Al Pacino USA Oscary

94 lata temu miał miejsce Zjednoczeniowy Kongres Chłopski. Tego dnia powstało Stronnictwo Ludowe

- Połączenie się wszystkich chłopów w Polsce, chłopów kłócących się, a nawet nienawidzących wzajemnie w jedno stronnictwo polityczne jest zdarzeniem tak wielkiej wagi, że w polityce ludowej równie doniosłego wypadku chyba, że dotąd nie było - komentował powołanie do życia Stronnictwa Ludowego Wincenty Witos.
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA PSL Wincenty Witos II Rzeczpospolita II RP

Słowacka "republika proboszczów" paktowała z diabłem

"Miłość do siebie jest nakazem boskim, a ta miłość do siebie rozkazuje mi, abym odsunął od siebie wszystko, co mi szkodzi, co zagraża mojemu życiu. A że dla Słowaka żydowski żywioł zawsze był zagrożeniem życia, to nie trzeba nikogo przekonywać... " - mówił przywódca Słowacji w latach czterdziestych ks. Józef Tiso.
Zobacz więcej na temat:  Adolf Hitler Czechosłowacja HISTORIA Holokaust II wojna światowa Słowacja

Józef Bem. Bohater walk "za wolność waszą i naszą"

"Bemowi zawdzięczam więcej niż ojcu. Ojciec dał mi życie, a Bem honor" powiedział niegdyś o Józefie Bemie Sándor Petőfi, jego adiutant i węgierski poeta narodowy. W ciągu swojego zaledwie pięćdziesięciosześcioletniego życia Bem bił się w Polsce, Rosji, w Portugalii, w Austrii, na Węgrzech i w Turcji, stając się żywą legendą walki o wolność nie tylko swojego narodu. 
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA Józef Bem wiosna ludów Węgry powstanie listopadowe

Studencki Teatr Satyryków. "STS to był sposób na życie, innego sposobu nie umieliśmy zaakceptować"

- Czasy były takie, jakie były i mieliśmy do wyboru: albo nie robić nic, albo robić to, co wtedy można było - mówił Andrzej Jarecki twórca Studenckiego Teatru Satyryków. - Myśmy łapali władzę, polityków, za słowo.
Zobacz więcej na temat:  Agnieszka Osiecka Andrzej Drawicz Jerzy Markuszewski Krystyna Sienkiewicz satyra Sława Przybylska Stanisław Tym Studencki Teatr Satyryków

Aleksander Lesser. Malarz, bez którego "nie byłoby zapewne Matejki"

Aleksander Lesser to twórca dziś niemal całkowicie zapomniany. Jego dorobek w dziedzinie malarstwa historycznego pozostaje w cieniu późniejszego dzieła Matejki, którego obrazy do dziś kształtują polską wyobraźnię. Ale to właśnie Lesser do perfekcji opanował metodę, którą tak genialnie wykorzystał jego następca.
Zobacz więcej na temat:  historia Polski HISTORIA malarstwo malarstwo polskie SZTUKA Jan Matejko

Henryk Bista. "Teatr był dla niego sednem pracy aktora"

- Zawsze się dziwię, gdy słyszę, że Henryka nazywa się aktorem drugiego planu. Dla mnie zawsze był  pierwszoplanową postacią, bo każdą swoją rolę potrafił doskonale wyeksponować i wspaniale wypełniał tę przestrzeń, którą otrzymywał w sztuce. To był po prostu bardzo dobry aktor – mówiła aktorka Olga Sawicka na antenie Polskiego Radia. 
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA historia Polski historia PRL historia teatru aktorzy aktor aktorstwo FILM TEATR kino Gdańsk