Portal Polskiego Radia SA
słuchaj
shopping_cart
Polskie Radio
Section05

ZSRR

88 lat temu padł rozkaz o eksterminacji 111 tys. Polaków​

"Rozkazuję od 20 sierpnia 1937 roku rozpocząć szeroką operację prowadzącą do pełnej likwidacji terenowych jednostek Polskiej Organizacji Wojskowej i przede wszystkim jej dywersyjno - szpiegowskich i powstańczych kadr w przemyśle, transporcie, sowchozach i kołchozach" – to pierwsze słowa zbrodniczego rozkazu nr 00485 wydanego 11 sierpnia 1937 roku na polecenie Stalina przez Ludowego Komisarza Spraw Wewnętrznych ZSRR Nikołaja Jeżowa. Zobacz więcej na temat:  Dwudziestolecie międzywojenne Józef Stalin NKWD komunizm zbrodnie sowieckie

RONA. Rosjanie w niemieckich mundurach tłumią powstanie

RONA, czyli brygada rosyjskich kolaborantów na niemieckim żołdzie, to, podobnie jak pułk SS Oskara Dirlewangera złożony w większości z kryminalistów, jednostka, która w czasie tłumienia Powstania Warszawskiego wsławiła się największą brutalnością. Rosjanie spod znaku swastyki od narażania życia w walce preferowali gwałty, morderstwa i grabieże. Zobacz więcej na temat:  historia Polski Powstanie Warszawskie II wojna światowa zbrodnie wojenne Bronisław Kamiński Rosja III Rzesza

Opowieść o Kongresie Wolności Kultury

Dwa wektory sił ścierały się na powojennej mapie świata: wolność kontra totalitaryzm. W 1947 Sowieci utworzyli Kominform, rok później dokonali przewrotu w Czechosłowacji. Dalej - blokada Berlina, a w 1949 – sowiecka bomba atomowa.  Prezydent Truman odpowiada doktryną powstrzymywania. Rusza „intelektualny Plan Marshalla”. W czerwcu 1950 roku w Berlinie zbiera się Kongres Wolności Kultury. Po latach powiedziano o tym zdarzeniu – najpiękniejsza antykomunistyczna akcja CIA. O kongresie Wolności Kultury rozmawiają prof. Rafał Habielski i Andrzej Mietkowski. Zobacz więcej na temat:  PRL

Fiat 126p, czyli maluch. Samochód nie tylko dla bohaterów

– Maluch zdobył czołowe miejsce w popkulturze. Natychmiast pojawił się w filmach. Nie musiał przechodzić castingu. Było jasne, że tym samochodem będzie jeździł bohater filmu – mówił w 2014 roku Przemysław Semczuk, autor książki "Maluch. Biografia". Zobacz więcej na temat:  fiat 126p motoryzacja samochód samochody PRL fabryka tom hanks Ameryka Włochy Bielsko-Biała Andrzej Kopiczyński Wacław Kowalski Cezary Pazura Marek Koterski Sylwester Chęciński Andrzej Mularczyk Jerzy Gruza historia Polski historia PRL HISTORIA akcja charytatywna

Powojenne losy "Panoramy Racławickiej" i innych polskich zbiorów ze Lwowa

Po II wojnie światowej podjęto trud odzyskania pozostałych we Lwowie zabytków polskiej kultury, w tym "Bitwy pod Racławicami". Starania zakończyły się sukcesem i 18 lipca 1946 roku słynny obraz Wojciecha Kossaka i Jana Styki wraz z częścią zbiorów lwowskiego Ossolineum został przekazany polskiej stronie.  Zobacz więcej na temat:  Lwów zabytki Adam Mickiewicz Jan Matejko II wojna światowa III Rzesza okupacja niemiecka

Izaak Babel. Czarodziej słów, kronikarz wojny, wróg Stalina

"Dostrzegał to, czego inni nie dostrzegali, kiedy mówił, głos jego zadziwiał" - pisał o Izaaku Bablu jego przyjaciel Ilia Erenburg. Konstanty Paustowski po lekturze Bablowskiego "Króla" stwierdził: "wszystko, co ten człowiek napisze, nie będzie nigdy bezbarwne i mdłe". Ale wielki talent nie uchronił Izaaka Babla przed zbrodniczą machiną ZSRR.  Zobacz więcej na temat:  Żydzi literatura Odessa Rosja wojna polsko-bolszewicka wojna 1920

Mirosław Hermaszewski i jego radiowe wspomnienia. "W kosmosie nie było tak źle"

"Nie czułem strachu, bardziej dominowało uczucie oczekiwania" - tak Mirosław Hermaszewski wspominał ten szczególny dzień startu kosmicznej misji. "Zdrowy jestem, dobrze się czuję, tylko nogi mam troszeczkę miękkie i nieco kręci mi się w głowie" – mówił pierwszy Polak w kosmosie zaraz po wylądowaniu, 5 lipca 1978 roku. Zobacz więcej na temat:  Mirosław Hermaszewski lotnictwo kosmos PRL astronauta

Zamiast rozmów w Pruszkowie, Proces Szesnastu w Moskwie

80 lat temu, wiosną 1945 roku, przywódców Polskiego Państwa Podziemnego zaproszono na rozmowy z przedstawicielami władz sowieckich. Biała willa przy ulicy Pęcickiej 5 w Pruszkowie (dziś Armii Krajowej 11) była zasadzką NKWD, a zaproszenie na konsultacje z Sowietami okazało się zaproszeniem do Moskwy... Reprezentantów głównych partii porwano na Łubiankę, a w czerwcu w cieniu Kremla zorganizowano pokazowy trybunał, który miał przejść do historii jako Proces Szesnastu. Ta sprawa była w PRL objęta ścisłym zapisem cenzorskim. O Procesie Szesnastu opowiadają prof. Rafał Habielski i Andrzej Mietkowski Zobacz więcej na temat:  stalinizm Armia Krajowa II wojna światowa

Inny Świat Gustawa Herlinga-Grudzińskiego – III

Gustaw Herling-Grudziński był w PRL objęty pełnym zapisem cenzorskim. Nie ukazywały się żadne jego prace. Dopiero w 1988 roku pozwolono na wydanie pierwszych opowiadań autora Innego Świata. Herling-Grudziński wiedział, że komunizm upadnie, ale nie spodziewał się, że nastąpi to za jego życia. Tu się pomylił. Jak oceniał zmiany w Polsce po upadku PRL? Czy nowa, III RP była dla niego państwem doskonałym, czy też recenzował polską rzeczywistość? O tym kolejnym odcinku podcastu Ślady pamięci profesora Rafała Habielskiego i Andrzeja Mietkowskiego. Zobacz więcej na temat:  PRL komunizm III RP

Polskie Radio 24 Operacja Barbarossa. "Wojna Niemcy - ZSRR była nieunikniona"

- Dwa totalitaryzmy, skrajnie agresywne bloki wojskowe musiały się ze sobą zderzyć. Komuniści i narodowi socjaliści skazani byli na konfrontację. Obie ideologie głosiły wojnę i upatrywały rozwiązania problemów w konflikcie zbrojnym - mówił w Polskim Radiu 24 historyk Norbert Bączyk, współautor podcastu "Wojenne Historie".  Zobacz więcej na temat:  II wojna światowa Niemcy Adolf Hitler Józef Stalin