Portal Polskiego Radia SA
słuchaj
shopping_cart
Polskie Radio
Section05

historia Polski

Noc w Hrubieszowie - gdy polskie i ukraińskie podziemie walczyły razem

Relacje między polskim a ukraińskim podziemiem w czasie II wojny światowej i tuż po jej zakończeniu były nacechowane wrogością, zwłaszcza w kontekście tragicznych wydarzeń na Wołyniu i w Galicji Wschodniej. Jednak po przejęciu władzy przez komunistów, zarówno WiN, jak i UPA znalazły się pod wspólnym ostrzałem sowieckiego NKWD oraz podporządkowanych Moskwie polskich struktur – Urzędu Bezpieczeństwa i Milicji Obywatelskiej. Zobacz więcej na temat:  UPA PRL komunizm Żołnierze Wyklęci

Sądy specjalne w GG: ekspresowe wyroki w służbie nazistów w Generalnym Gubernatorstwie

Szybkie, surowe i podporządkowane ideologii – takie były niemieckie sądy specjalne działające w Generalnym Gubernatorstwie w latach 1939–1945. Orzekały w sprawach kryminalnych, gospodarczych i politycznych, wydając wyroki w trybie błyskawicznym, często zgodnie z politycznymi dyrektywami. Niemal wszyscy sędziowie byli członkami NSDAP. O tym, jak funkcjonowały te instytucje, dlaczego miały taką siłę rażenia i jak wyglądał aparat sądowy okupanta, opowiada w podcaście Rzeczypospolite" dr Konrad Graczyk z Uniwersytetu Śląskiego, autor książki „Niemieckie sądy specjalne w Generalnym Gubernatorstwie 1939–1945”. Rozmowę prowadzi prof. Antoni Dudek. Zobacz więcej na temat:  Antoni Dudek Rzeczypospolite II wojna światowa Generalne Gubernatorstwo Konrad Graczyk

Bitwa o Narwik: polskie zwycięstwo, które zmieniło losy II wojny światowej

W dniach 27-30 maja w Norwegii odbędą się uroczystości upamiętniające 85. rocznicę bitwy o Narwik, podczas której polscy żołnierze walczyli u boku sił alianckich. To pierwsze tak duże zwycięstwo nad III Rzeszą w trakcie II wojny światowej, które miało kluczowe znaczenie strategiczne. W wydarzeniach wezmą udział weterani, przedstawiciele stowarzyszeń kombatanckich oraz Polonia. Zobacz więcej na temat:  II wojna światowa Narwik

Pościg za "Bismarckiem". Posłuchaj wspomnień uczestników walk z niemieckim pancernikiem

- W czasie pościgu "Piorun" natrafił do "Bismarcka" i nawiązał z nim walkę artyleryjską. Ten moment był szczególnie niezwykły - wspominał w w audycji z 1966 roku Antoni Tyc, członek załogi "Pioruna", niszczyciela, który odegrał kluczową rolę w zatopieniu najpotężniejszego niemieckiego pancernika. Zobacz więcej na temat:  II wojna światowa flota Piorun Eugeniusz Pławski marynarka wojenna

Tropikalna przeszłość Polski: naukowcy odkryli szczątki krokodyla sprzed milionów lat

Niewielki fragment skamieniałej kości wystarczył, by otworzyć kolejną kartę pradziejów Europy. W kopalni odkrywkowej "Bełchatów" naukowcy natrafili na szczątki krokodyla, który żył około 17 milionów lat temu, w ciepłym i wilgotnym okresie miocenu. To najdalej na północ położone miejsce w Europie, gdzie odkryto szczątki krokodyla z tego okresu. Zobacz więcej na temat:  prehistoria archeologia

Bitwa w Lesie Stockim. Największa bitwa partyzantki antykomunistycznej

Dokładnie 80 lat temu, 24 maja 1945 roku, we wsi Las Stocki koło Kazimierza Dolnego siły NKWD, Urzędu Bezpieczeństwa i Milicji Obywatelskiej zaatakowały oddział majora Mariana Bernaciaka "Orlika". Stoczone wówczas walki zakończyły się zwycięstwem żołnierzy podziemia niepodległościowego, a batalia przeszła do historii jako jedna z największych bitew partyzantki antykomunistycznej.  Zobacz więcej na temat:  Żołnierze Wyklęci II wojna światowa historia PRL komunizm

22 maja 1911 roku – symboliczny początek polskiego harcerstwa

Dzień 22 maja 1911 roku uznawany jest za datę narodzin polskiego harcerstwa. Tego dnia Andrzej Małkowski, inspirowany ideami brytyjskiego skautingu, wydał we Lwowie rozkaz powołujący cztery pierwsze drużyny skautowe na ziemiach polskich. Choć wcześniej istniały już samorzutnie tworzone zastępy młodzieżowe, to właśnie ten moment oznaczał formalne rozpoczęcie zorganizowanej działalności skautowej w Polsce. Zobacz więcej na temat:  Lwów

Tokarzewski-Karaszewicz. "Człowiek o silnym charakterze"

Gen. Michał Tokarzewski-Karaszewicz, założyciel Służby Zwycięstwu Polski, jeden z twórców Polskiego Państwa Podziemnego - zmarł w Casablance 22 maja 1964 roku. - Bardzo bliski współpracownik Piłsudskiego, człowiek o silnej ręce, silnym charakterze oraz zarysowanej i samodzielnej postawie politycznej - tak w radiowej audycji oceniał postać generała historyk prof. Paweł Wieczorkiewicz. Zobacz więcej na temat:  Michał Tokarzewski-Karaszewicz I wojna światowa II wojna światowa II Rzeczpospolita Wojsko Polskie Armia Krajowa armia Andersa

90 lat kończy Hanna Krall, pisarka i dziennikarka, mistrzyni reportażu

20 maja 90 lat skończyła Hanna Krall, pisarka i dziennikarka żydowskiego pochodzenia, nazywana „kronikarką losów polskich Żydów”. Mistrzyni reportażu. Jedna z ikon polskiej szkoły tego gatunku. Światowy rozgłos i miejsce w kanonie literatury zapewniła Hannie Krall wydana w 1977 roku książka „Zdążyć przed Panem Bogiem”. Jest to opowieść o powstaniu w getcie warszawskim inspirowana rozmową z jednym z jego przywódców - Markiem Edelmanem (zm. 2009). Zobacz więcej na temat:  Hanna Krall literatura reportaż II wojna światowa