NAUKA Historyczny test AI. Sztuczny umysł zawodzi Sztuczna inteligencja nie radzi sobie z pytaniami z historii. - Jednym z zaskakujących wniosków naszych badań było to, że sprawdzone przez nas modele AI bardzo słabe - mówi prof. Peter Turchin, autor badań. Mimo obszernych zasobów informacji AI nie umie interpretować faktów. Zobacz więcej na temat: sztuczna inteligencja NAUKA wiedza społeczeństwo ŚWIAT
Kolejny półksiężyc i dalszy ciąg gry. Google Doodle uczy, czym jest cykl Księżyca To już czwarta odsłona gry Google Doodle, która prócz dostarczania rozrywki ma ambicje edukacyjne. Od października 2024 roku w czasie trzeciej kwadry Księżyca w grze na stronie popularnej wyszukiwarki można sprawdzić swoją wiedzę o fazach ziemskiego satelity. Zobacz więcej na temat: astronomia księżyc satelita google obserwacje gry internet wyszukiwarka wyszukiwarki
Wielka głębia – podbój dna Rowu Mariańskiego Don Walsh i Jacques Piccard jako pierwsi ludzie zeszli tak nisko. 65 lat temu dwóch śmiałków osiągnęło dno Rowu Mariańskiego, na głębokości niemal 11 kilometrów. – Badanie Rowu Mariańskiego jest dużo trudniejsze od eksploracji kosmosu – komentował na antenie Polskiego Radia w 2011 roku nurek Marcin Jamkowski. Zobacz więcej na temat: morza oceany odkrywcy odkrycia i ciekawostki
Karol Irzykowski. Autor zapomnianego arcydzieła, "przykry wróg" i "słoń wśród porcelany" – Irzykowski był postacią niezwykle indywidualną i bogatą, o wiele bogatszą niż ci, którzy nawet dziś twierdzą, że był to stary nudziarz, że był to pisarz, który tkwił niezmiennie w swoich przekonaniach, który wciąż, że tak powiem, dłubał w oku swoim przeciwnikom literackim – mówił prof. Kazimierz Wyka w Polskim Radiu w 1974 roku. Zobacz więcej na temat: historia Polski literatura kino film polski książki
Zajęcie Śląska Cieszyńskiego. Początek wojny z Czechosłowacją o granicę 106 lat temu wojska czechosłowackie zajęły Śląsk Cieszyński, rozpoczynając tym aktem polsko-czechosłowacki konflikt zbrojny o granicę. Były ofiary śmiertelne. Do niewoli dostało się ponad tysiąc Polaków biorących udział w walkach. Zobacz więcej na temat: historia Polski śląsk Cieszyński Czechosłowacja Dwudziestolecie międzywojenne
Helmuth James von Moltke i Krąg z Krzyżowej Helmuth James von Moltke to niemiecki arystokrata, który jako jeden z nielicznych członków swojego narodu zdobył się na odwagę sprzeciwienia się złu totalitarnego reżimu nazistowskiego. Za swój opór zapłacił najwyższą cenę. Historia przyznała mu jednak rację, a powojenna Europa została zbudowana na wyznawanych przez niego wartościach pokojowej współpracy pomiędzy narodami. Zobacz więcej na temat: Krzyżowa nazizm totalitaryzm III Rzesza II wojna światowa
Otton III i marzenia o zjednoczonej Europie Młodziutki cesarz był niezwykłym wizjonerem, który marzył o zjednoczeniu Starego Kontynentu już w X wieku. Idealista wierzył, że nowe imperium będzie oparte na współpracy czterech równoprawnych królestw. Jednym z nich miało być państwo Bolesława Chrobrego. Zobacz więcej na temat: Bolesław Chrobry Europa Rzym Marek Barański Andrzej Sowa
Ignacy Domeyko. Polak czczony w Chile Po jego śmierci urzędowy organ chilijski pisał: "Domeyko był więcej niż profesorem, był apostołem nauki w Chile. Jego zasługi zdobyły mu niezmierną wdzięczność narodu". Zobacz więcej na temat: Adam Mickiewicz Chile górnictwo Ignacy Domeyko geologia
Powstanie styczniowe. Kto był kim w zrywie z 1863 roku Dyktatorzy, działacze polityczni, dowódcy wojskowi. Z drugiej strony bezwzględni rosyjscy gubernatorzy. W dziejach powstania styczniowego, które wybuchło 162 lata temu, zapisało się wielu bohaterów, również tych negatywnych. Przedstawiamy Państwu przewodnik po postaciach, które miały największy wpływ na przebieg powstania z 1863 roku. Zobacz więcej na temat: historia Polski Powstanie Styczniowe Ludwik Mierosławski
Czułość, realizm, dynastia. Tylko raz w renesansie namalowano takiego dziadka Stary człowiek obejmuje chłopca, malec zaś wpatruje się z miłością w jego twarz, mimo że szpeci ją chorobliwie zniekształcony nos. "Starzec z wnukiem" Ghirlandaia przedstawia scenę, jakiej nie znajdziemy na żadnym innym obrazie renesansowym. Zobacz więcej na temat: malarstwo Włochy renesans Florencja SZTUKA malarstwo europejskie Leonardo da Vinci Michał Anioł Domenico Ghirlandaio
Orzeszkowa ratuje Traugutta, czyli pisarze wobec powstania styczniowego Wielu polskich literatów – tych największych, ale i tych nieco już zapomnianych – miało bezpośredni lub pośredni związek z powstańczym zrywem 1863 roku. Walczyli w bitwach, należeli do Rządu Narodowego, pomagali ukrywać się generałom albo starali się, mocą swojego talentu, świadczyć o tym, co wówczas się wydarzyło. Zobacz więcej na temat: Powstanie Styczniowe 160. rocznica powstania styczniowego Adam Asnyk Eliza Orzeszkowa literatura Romuald Traugutt Stefan Żeromski wspomnienie
Wincenty Witos trzy razy był premierem, choć ukończył dwie klasy szkoły ludowej. Jak wyglądała młodość lidera chłopów? "Nie potrzebuję chyba udowadniać niczym, że pochodzę z tych, których losy przez długie wieki rzucały pod nogi i na pastwę drugim, tak pod względem politycznym, jak i materialnym, a więc z klasy chłopskiej. Gorzej jeszcze, bo w tej klasie należałem do wydziedziczonych i najwięcej upośledzonych, połykających gorzki chleb skrajnej nędzy", pisał o sobie Witos. Nie użalał się nad sobą. Droga życiowa jednego z Ojców Niepodległości, zwłaszcza na początku, wiodła - dosłownie - przez ugór. Zobacz więcej na temat: Wincenty Witos chłopi Bartłomiej Makowski
Powstańcy styczniowi. Wzór patriotyzmu w II Rzeczpospolitej 106 lat temu, 21 stycznia 1919 roku, Naczelny Wódz Józef Piłsudski wydał rozkaz o zaliczeniu do szeregów Wojska Polskiego wszystkich weteranów powstania styczniowego. Niedługo później Sejm RP uchwalił stałą pensję dla żyjących uczestników walki. Zobacz więcej na temat: Romuald Traugutt Powstanie Styczniowe 1905 Polskie Państwo Podziemne 160. rocznica powstania styczniowego
Anna Polony. "Całe życie goniłam za brawami publiczności" - Nie jestem aktorką wielkiej charyzmy. Po prostu jestem dobrą aktorką - stwierdziła ze śmiechem Anna Polony w 1988 roku na antenie Polskiego Radia. - Ale rzeczywiście czuję w sobie wielką siłę aktorską i mam w sobie głębokie przekonanie, że robię dokładnie to, do czego zostałam stworzona. Zobacz więcej na temat: historia Polski aktorzy aktor aktorstwo Anna Polony
Niewyjaśniona śmierć ks. Stefana Niedzielaka W nocy z 20 na 21 stycznia 1989 roku zginął w niewyjaśnionych okolicznościach ks. Stefan Niedzielak. Mimo umorzenia przez prokuraturę śledztwa w 2009 roku z powodu braku dowodów, wszystko wskazuje, że ks. Niedzielaka zamordowała Służba Bezpieczeństwa. Sprawców do dziś nie znaleziono. Zobacz więcej na temat: służba bezpieczeństwa Jerzy Popiełuszko Stefan Niedzielak PRL
Stanisław Młodożeniec. Futurysta spod chłopskiej strzechy Stanisław Młodożeniec był talentem, który narodził się w sandomierskiej wsi. Spod chłopskiej strzechy dotarł do kanonu polskiej literatury, a po drodze nauczał języka polskiego w gimnazjum i liceum im. Stefana Batorego w Warszawie. Tym samym, do którego uczęszczał Krzysztof Kamil Baczyński. Zobacz więcej na temat: Stanisław Młodożeniec literatura literatura polska poezja Dwudziestolecie międzywojenne wieś chłopi
Dłuższe życie, lepszy mózg. To dzięki babciom ludzkość odniosła taki sukces Bazując na szeroko dyskutowanej w świecie naukowym tzw. hipotezie babci, w 2012 roku naukowcy z amerykańskiego University of Utah przeprowadzili symulacje komputerowe, które rzuciły nowe światło na rolę babć w ewolucji człowieka. Zobacz więcej na temat: babcia ewolucja badania Dzień Babci Małpa prehistoria rodzina rodzicielstwo rodzice macierzyństwo NAUKA biologia antropologia
Zamek Królewski. Odbudowany z ruin mimo niechęci komunistycznych władz Głosy wzywające do odbudowy Zamku Królewskiego odezwały się tuż po zakończeniu wojny. Jednak ostateczne przekonanie władz komunistycznych, żeby zgodziły się na przystąpienie do prac rekonstrukcyjnych zajęło 26 lat. Budowę sfinansowano głównie ze składek społecznych i datków Polonii. Zobacz więcej na temat: II wojna światowa kampania wrześniowa lata 60 POLSKA Warszawa